ook Dryander geheten, Spaans kerkhervormer (Burgos ca 1520 Straatsburg 30 Dec. 1552), kwam als humanistisch student te Leuven met geschriften van Luther en Melanchthon in aanraking, waarop hij zich naar Wittenberg begaf. Ten huize van Melanchthon vertaalde hij het N.T. in het Spaans en waagde het,
dit aan Karel V op te dragen. Het werd in 1543 te Antwerpen gedrukt, de vertaler werd te Brussel gevangen genomen, doch wist in 1545 te ontvluchten; hij begaf zich weder naar Wittenberg, vervolgens naar Straatsburg en Bazel, was van 1548 tot 1549 hoogleraar in het Grieks te Cambridge, tijdens Cranmer’s grote periode, en vertrok van daar weder naar Straatsburg.
Zijn broeder Jaime vertaalde een catechismus in het Spaans, waarvoor hij te Rome verbrand werd. Zowel dit boek als het N.T. van Franzisco en volgende correcties en nieuwe vertalingen hebben door de macht der Contra-reformatie nooit veel betekenis voor Spanje kunnen verkrijgen.
Bibl.: EI Testamento nuevo (1543), herzien door Cassiod. de Reyna en Cypr. de Valera (London 1596), andere herdrukken o.a.: Amsterdam 1708, Bermindsey 1813; Denkwürdigkeiten Me- lanchton gewid met, ver. H. Böhmer (21897); Mémoires de Fr. de Enzinas 1543-1545, publ. p. Ch. A. Gampan, 2 dln, (I8Ö2-’63).
Lit.: M. F. van Lennep, De Hervorming in Spanje (1901); E. Schäfer, Beiträge z. Gesch. d. span. Prot. u. d. Inquisition im 16.
Jahrh., 3 dln (1902); Sevilla u. Valladolid (1903); H. G. Lea, Chapters from the religious life of Spain connected with the in- quisition (1890); M. Menéndez y Pelayo Hist. de los hetero- doxes espanoles, 2a ed. refundida, t. IV (1928), blz. 277-305.
