te Rochester (N.Y.) is de belangrijkste producent ter wereld van foto- en filmtoestellen en fotografische artikelen en genoemd naar de stichter George Eastman (1854-1931). De voornaamste fabrieken der maatschappij in de V.S. bevinden zich te Rochester (het hoofdkantoor en drie fabrieken, waar men resp. films, fotografisch papier, chemicaliën; camera’s en andere fotografische instrumenten; lenzen en andere optische producten fabriceert), te Chicago (o.a. foto-albums), te Peabody (gelatine) en te Kingsport, waar de belangrijke dochteronderneming Tennessee Eastman Corporation is gevestigd.
Bovendien heeft de maatschappij fabrieken in Canada, Engeland, Frankrijk, Australië en Duitsland en een verkooporganisatie, die in vrijwel elk land ter wereld vestigingen heeft. De netto omzet van het concern bedroeg in 1948 $ 435 mill. De relatieve belangrijkheid van de verschillende groepen producten in pct daarvan blijkt uit de volgende tabel:
Foto- en filmmateriaal voor amateurs 29 pct
Fotomateriaal voor beroepsfotografen en voor handels- en
industriële doeleinden 25 pct
Cellulose ester producten 23 pct
Filmmateriaal voor de filmindustrie 9 pct
Chemicaliën 6 pct
Speciale militaire apparaten 6 pct
Diversen (o.a. vitamine concentraten) 2 pct
________________________________________
Totaal 100 pct
De grote omzet in cellulose ester producten is te danken aan de Tennessee Eastman Corporation. Door deze dochteronderneming is de Eastman Kodak Company in de afgelopen 10 jaren tot een belangrijke producent van kunstzijden garens en plastics geworden.
Het aantal arbeiders, dat de maatschappij over de gehele wereld in dienst heeft, bedroeg uit. 1948: 66.500, van wie 49.000 in de V.S. (o.a. 33.000 te Rochester en 9000 bij de T.E.C. te Kingsport). Het kapitaal der maatschappij bestond op dezelfde datum uit $ 6,2 mill. 6 pct cumulatief preferente en $ 130 mill. gewone aandelen, in handen van resp. 1248 en 50.617 aandeelhouders. De open reserves bedroegen ruim $ 180 mill.
Niet onvermeld mag hier blijven de belangrijke rol, die de maatschappij heeft gespeeld in het ontwikkelen en produceren van drie wapens, die beslissende factoren voor de uitslag van Wereldoorlog II zijn gebleken:
1. de atoombom. De T.E.C. had in opdracht van de Amerikaanse regering de leiding van de geweldige Y-12 atoombommateriaalfabrieken te Oak Ridge, waar met een electromagnetisch proces Uranium 235 van Uranium 238 werd afgescheiden.
2. „radio proximity fuse” voor bommen en granaten; hiermede worden de projectielen tot ontploffing gebracht, zodra deze het doel tot op een bepaalde afstand genaderd zijn. Kodak maakte hiervoor alle belangrijke onderdelen (behalve radiolampen) te Rochester.
3. RDX, de krachtigste ontplofbare stof na de atoombom, werd door Tennessee Eastman Corporation in regeringsfabrieken te Kingsport geproduceerd.
L. VAN ZWOL
