Nederlands oudheidkundige (Noordwijk 11 Mei 1654 - Rotterdam 12 Mei 1737), gehuwd 1. met Elisabeth Paets, 2. Johanna de Riemer.
Aanvankelijk was hij notaris te Leiden, later Eerste commies ten Comptoire der convoyen en licenten te Rotterdam. Hij schreef vele verhandelingen, die bijna uitsluitend de geschiedenis en rechtshistorie van Holland betroffen; verzamelde verder tal van handschriften. Van zijn gedrukte werken is vooral de Beschrijving van de stad Briele en den Lande van Voorn bekend. Van Alkemade werkte veelal samen met mr Pieter van der Schelling, die in 1717 met zijn dochter Alida (uit zijn tweede huwelijk) zou trouwen. De vermaarde verzameling handschriften vererfde in 1737 op P. van der Schelling, die haar verder uitbreidde. Een gedeelte werd in 1751 na Van der Schelling’s dood verkocht, het grootste deel is in 1848 te Amsterdam geveild en heinde en ver verspreid.Lit.: G. D. J. Schotel, Leven, gedrukte werken en handschriften van Gornelis van Alkemade en Pieter van der Schelling (1833); F. A. Holleman, Het octrooi tot testeeren naar Hollandsch leenrecht, Hoofdstuk I (Zutphen 1945).
