graaf, Frans diplomaat (Dijon 20 Dec. 1717 - Versailles 13 Febr. 1787), was van 1750-1754 gevolmachtigd minister te Trier en daarna tot 1768 gezant te Constantinopel. In ongenade gevallen door Choiseul, werd hij na diens val in 1771 gezant te Stockholm.
Daar had hij een belangrijk aandeel in de staatsgreep, waardoor Gustaaf III absoluut vorst werd (19 Aug. 1772). Na de troonsbestijging van Lodewijk XVI werd Vergennes minister van Buitenlandse Zaken (21 Juli 1774). Als zodanig was hij een talentvol gematigd en rechtschapen leider, die een tegenstander was van alle veroveringen, Frankrijks bondgenootschappen echter wenste te versterken en uit te breiden en zijn meester het arbitrium over Europa toedacht. Zijn politiek tijdens de Amerikaanse Vrijheidsoorlog werd door grote successen bekroond (Vrede van Versailles 1783), maar had reeds in het begin tot een conflict met de minister van Financiën Turgot geleid: de Franse geldmiddelen raakten er totaal door uitgeput. Er volgden nu nog wel enige schijnsuccessen (bijv. Frankrijks scheidsrechterschap in de moeilijkheden tussen Jozef II van Oostenrijk en de Republiek der Verenigde Provinciën over de Zuidelijke Nederlanden: Verdrag van Fontainebleau en bondgenootschap met de Nederlandse Republiek, 1785), maar Vergennes stierf net vroeg genoeg om het échec van zijn systeem niet meer te beleven.Lit.: H. Doniol, Histoire de la participation de la France à l’établissement des Etats Unis, 5 dln (1886-’99); G. Grosjean, Le politique Rhénane de Vergennes (ig25); R. Pin on, Louis XVI, Vergennes et la grande lutte contre l’Angleterre (Rev. d’hist. dipl. 1929); J. Meag, The Comte de Vergennes: Europ. Phases of his American diplomacy (1932).
