Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 26-08-2022

Biblia regia

betekenis & definitie

naam gegeven aan de veeltalige bijbeluitgave van Chr. Plantin (1568-1572) omdat ze ondernomen werd op kosten van Philips II.

Men noemt ze ook Antwerpse Polyglotta. Zij werd samengesteld naar het model van de viertalige Bijbel van Alcalá (op kosten van kardinaal Ximenes uitgegeven in 1514-1517), maar vermeerderd en nagezien onder leiding van B. Arias Montanus, door Philips II opzettelijk daarvoor naar Antwerpen gezonden. De Biblia Regia bestaat uit acht delen. De eerste vier bevatten het Oude Testament: Hebreeuwse tekst, Latijnse Vulgatatekst, Chaldeeuwse parafrase met Latijnse vertaling en Griekse tekst met Latijnse vertaling. Het vijfde deel bevat het Nieuwe Testament, Syrische tekst in Syrische lettertekens met Latijnse vertaling; Griekse tekst, Latijnse Vulgatatekst, en Syrische tekst in Hebreeuwse lettertekens. De laatste drie delen bevatten de Apparatus. In dl VI vindt men: Hebreeuwse spraakkunst; Pagninus Thesaurus der Hebreeuwse taal, bewerkt door F.

Raphelingius; Chaldeeuwse Spraakkunst en Syrisch-Chaldeeuws woordenboek van Guy Le Fèvre de la Boderie; Syrische Spraakkunst van Andreas Masius en Syrorum Peculium van dezelfde; Griekse Spraakkunst en woordenboek van een onbekende. In dl VII: Hebreeuwse tekst van het Oude Testament (in kleiner tekst) en Griekse tekst van het Nieuwe Testament met, tussen de regels der beide teksten, hun Latijnse vertaling. In dl VIII: allerlei verhandelingen over bijbelverklaring, geschiedenis, gewoonten en gebruiken der Hebreeërs enz. De Biblia Regia geldt als de merkwaardigste typografische prestatie van Plantin. Hij verwierf voor dat werk de hulp van Robert Granjon, die o.a. Griekse en Syrische letters goot en Guillaume Le Bé, die Hebreeuwse letters leverde.

Hij gebruikte ook Hebreeuwse, Chaldeeuwse en Syrische letters, die hij in 1567 van C. van Bombergen had afgekocht. Er werden van de Biblia Regia 1285 exemplaren gedrukt, waarvan 13 op perkament.Lit.: Uitvoerige beschrijving in C. Ruelens en A. de Backer, Annales plantiniennes (1866), 128-135; M. Rooses, Plantijns Koninkl. Bijbel-Gids (1880), 238-273; T. J. Lamy, La Bible royale en cinq langues imprimée par Plantin (Bull.

Ac. Roy. Belg. 3e sér. 23 (1892), 628-668); M. Sabbe, Guy le Fèvre de la Boderie et la Polyglotte anversoise (De Gulden Passer 6 (1928), 250-253). Voor verdere bibl. vgl.: Am. Dermul en H.

F. Bouchery. Bibl. betreffende de Antw. Drukkers (1938), 74 vlgg.

< >