Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-01-2023

Barbara Juliana von KRÜDENER

betekenis & definitie

barones, geb. von Vietinghoff, piëtistisch schrijfster (Riga 22 Nov. 1764 - Karasubasar, Krim, 25 Dec. 1824), was zeer jong gehuwd met de veel oudere Bernard Alexis Constantin von Krüdener, minister en gezant, doch liet zich naderhand van hem scheiden. Zij bezocht Madame de Stael te Coppet, trad te Parijs met Chateaubriand in verbinding en leidde een uitgelaten maar gevoelvol werelds leven tot zij in 1804 onder invloed van Hernhutterse en chiliastische denkbeelden tot verandering van levensinzicht kwam en tot mystieke en profetische religieuze dweperij geraakte, door de lectuur van Swedenborg en persoonlijke aanraking met Jung Stilling nog versterkt.

In Württemberg trachtte zij een geestelijk centrum te stichten. Gunstige invloed oefende op haar denken H. L. Empeytaz, die tot de kerngroep van het Réveil te Genève behoorde. Van haar behaagziek leven voordien is haar roman Valérie ou lettres de Gustave de Linaz d Emest de G. (2 dln 1803) de duidelijke weerspiegeling; vóór de editie van 1855 geeft Sainte-Beuve, in zijn schets van de persoon van de schrijfster, hier een mild oordeel over. In 1815 verkreeg zij grote geestelijke invloed op tsaar Alexander, de Witte Engel tegenover de Zwarte Engel, Napoleon, wiens terugkeer van Elba zij had voorspeld, zodat de tsaar zich zeer aan haar bond, waardoor zij veel bijdroeg tot het ontwerp en de totstandkoming van de Heilige Alliantie, een verbinding van religie en politiek, waarbij de eigen betekenis van beide onderschat is. Direct daarna verliet zij Frankrijk.Lit.: Eynard, Vie de Mme de K. 2 t. (1849); Capefigue, La baronne de K. et l’empereur Alexandre I au Congres de Vienne (1866); P. Lacroix, Mme de K., ses lettres et ses ouvrages inédits (1880); J. Turquan, Une illuminée du XlXe siècle: La baronne de K. (Paris 1900); H. von Redern, Zwei Wellen, das Leben der J. v. K., 2de dr. (1927). Romans: I. v. Drygalski, J. v. K. der Roman eines Lebens (Jena 1928); J. v. Küren, Das Sonnenweib (1940).

< >