Heilige (Marianella bij Napels 27 Sept. 1696-Pagani 1 Aug. 1787), werd van gevierd advocaat priester en stichter (in 1732) der Congregatie van den Allerheiligsten Verlosser (Redemptoristen) met het doel om vooral de lagere klassen der maatschappij door missiepreken en liefdewerken terug te voeren tot Christus. In 1762 werd hij door paus Clemens XIII gedwongen de bisschopsstaf (van S.
Agata dei Goti in het Koninkrijk Napels) te aanvaarden, doch trok zich na dertien jaar in zijn klooster te Pagani terug, waar hij na veel lijden en tegenspoed stierf in 1787. In zijn laatste levensjaren ontstond een scheuring in zijn Congregatie. Eerst na zijn dood, in 1791, vond de hereniging plaats. Hij werd in 1839 heiligverklaard. Zijn feestdag is 2 Augustus. In 1871 werd hij tot kerkleraar verheven.Door hem tot kerkleraar uit te roepen, heeft Pius IX hem voor de R.K. als een betrouwbaren gids aanbevolen, wat niet betekent dat er geen fouten zouden kleven aan zijn geschriften; sommige historische citaten zijn voor onze tijd zeker niet critisch genoeg, en bovendien sommige casussen te ver uitgesponnen. Alfonsus heeft in talrijke populaire geschriften het naturalisme en ongeloof van zijn tijd bestreden, doch zijn hoofdverdienste ligt op het gebied van de moraal-theologie en de ascese. Door zijn gematigde opvatting in zake moraal-theologische kwesties houdt hij de middenweg tussen het rigorisme en het laxisme.
In de beeldende kunst wordt hij meestal als missieprediker uitgebeeld in het zwarte gewaad der Redemptoristen, met in de handen missiekruis en rozenkrans, minder vaak in bisschoppelijke dracht. In Nederland werden zijn beeltenis en een aantal taferelen uit zijn leven vooral verbreid door werk van den Roermondsen schilder Albien Windhausen Sr (einde 19de, begin 20ste eeuw).
Bibl.: Theologia moralis (zijn standaardwerk); Opera dogma tica; Homo apostolicus; Praxis confessarii; Heerlijkheden van Maria; brieven; liederen.
Lit.: Berthe, Saint Alphonse de Liguori (Paris 1896), meermalen vertaald, in het Nederlands bewerkt door J. A. F. Kronenburg (Leiden), door J. Jansen (Roermond 1910).
