Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

Alcide de GASPERI

betekenis & definitie

Italiaans staatsman (Trento, Pieve di Tesino, 3 Apr. 1881), studeerde en promoveerde te Wenen in de filologie. Door Trento afgevaardigd in de Weense Reichsrat, vertegenwoordigde hij daar irredentistische opvattingen, die hem in conflict brachten met de OostenrijksHongaarse staat.

In 1915, toen Italië de oorlog tegen de Centralen begon, werd hij gevangengenomen.In 1921 werd hij lid van het Italiaanse parlement, wederom voor Trento. Hij speelde met Don Sturzo een belangrijke rol in de Popolari-partij. Tegenover het fascisme stond hij geheel afwijzend. Na de moord op Matteotti behoorde ook hij tot de zgn.

Aventijnse oppositie.

Zijn situatie was toen zeer gevaarlijk. In 1926 werd hij gearresteerd en tot vier jaar veroordeeld. Hiervan zat hij echter slechts 16 maanden uit.

Sedert 1932 dook De Gasperi onder in de betrekking van assistent-bibliothecaris van de Vaticaanse bibliotheek. Politiek bleef hij echter actief en hij organiseerde een nieuwe Christendemocratie. Tijdens Wereldoorlog II was hij een der voormannen van het geheime Italiaanse verzet tegen het fascisme. Na de val van Mussolini (26 Juli 1943) was hij in 1945 eerst minister van Buitenlandse Zaken, voordat hij in Dec. 1945 als premier optrad, wat hij van diverse kabinetten tot heden (zomer 1950) gebleven is.

In 1946, na het referendum over de monarchie (2 Juni), was hij ook tijdelijk hoofd van de staat.

Onder De Gasperi’s leiding zijn in het na-oorlogse Italië weer normale toestanden teruggekeerd. Een keerpunt vormden de verkiezingen van Apr. 1948, die aan De Gasperi’s Christendemocraten de absolute meerderheid in de Kamer gaven, terwijl het Volksfront van communisten en links-socialisten, dat door stakingen en andere acties de macht in handen had trachten te krijgen, de nederlaag leed. j. R. EVENHUIS

< >