Theatijnen is de naam eener orde van reguliere koorheeren, gesticht in 1524 te Rome door Johannes Petrus Caraffa, later paus Paulus IV, maar in dien tijd bisschop van Theate of Chiéti (zoodat deze orde ook wel die der Chiëtijnen en der Paulinianen genoemd wordt). Zij werd bevestigd door Paulus III (1540) en Pius V (1568), telde onder hare leden vooral adellijke personen en werd eene kweekschool voor de hoogere geestelijkheid. De hedendaagsche strekking dezer orde is het opwekken van een zuiveren, apostolischen geest door middel van prediking en eeredienst, zoodat hare leden ook wel met den naam van apostolische clericalen of reguliere clericalen van de goddelijke voorzienigheid worden bestempeld.
De Theatijnen leggen de drie kloostergeloften af volgens den regel van Augustinus en nemen daarenboven de taak op zich, te prediken tegen de Heidenen en de ketters, voor de zielen te zorgen en de zieken te verplegen. Later verbreidde zich deze orde ook over Frankrijk, Spanje, Polen en zelfs in Azië. Door den invloed van Sixtus V werd in 1588 een generaal dezer orde gekozen, en Urbanus VIII en Clemens IX vereenigden met haar twee door Ursula Benincasa in 1583 en 1610 gestichte congregatiën van Theatijner nonnen.
