Guadalaxara of Guadalajara is de naam eener Spaansche provincie, die op bijna 229 □ geogr. mijl omstreeks 220000 zielen telt. Hare evenzoo genoemde hoofdstad met ongeveer 7000 inwoners ligt op eene boomlooze hoogte aan den linker oever der Henares en aan den oosterspoorweg, op een afstand van 7 geogr. mijl van Madrid. Er is eene fraaije steenen brug, een aanzienlijk paleis der hertogen van Infantado en eene militaire académie. Voorts heeft men er 10 kerken, 7 nonnenkloosters en 6 voormalige monnikenkloosters, eene fraaije begraafplaats van bovenvermelde hertogen enz.
De stad heette in ouden tijd Arriaca; zij werd in 714 aan de Gothen ontrukt door de Mooren, die haar in 1081 moesten overgeven aan Alfonsus I van Castilië. In haren omtrek groeit veel graan, en het dal der Henares heeft hier en daar schilderachtige gedeelten. — Denzelfden naam draagt ook de hoofdstad van het gewest Xalisco (Jalisco) in Mexico, 66 geogr. mijl ten noordwesten van de stad Mexico gelegen, — en wèl in het vruchtbare dal van Atemaxac in de nabijheid van onderscheidene zilvermijnen. Deze stad werd in 1542 gesticht, is sedert 1863 de zetel van een aartsbisschop, en telde in 1865 ongeveer 70000 inwoners. Zij is goed gebouwd, bezit behoorlijk geplaveide straten, smaakvolle huizen, 14 groote pleinen, talrijke fonteinen, fraaije kerken, 11 kloosters, een seminarium, eene universiteit met 730 studenten, eene académie voor schoone kunst, sierlijke bazars en wèl-aangelegde wandelplaatsen.
