Gondokoro is eene groote Negerkolonie op het gebied der Bari-negers aan de Witte Rivier, die hier den naam draagt van Toebiri of Ki-di. Zij ligt op 4°54'5" N. B. en 31°46'9" O. L. van Greenwich op een hoogen oever, 500 Ned. el boven de oppervlakte der zee, en is van ouds de stapelplaats of hoofdmarkt voor den handel in ivoor en slaven. Deze laatsten, door slavenhandelaars op strooptogten in de brongewesten van de Witte Nijl buit gemaakt, worden van hier naar Chartoem ingescheept. De R. Katholieke provicaris dr.
Knoblecher, die reeds in 1849 Gondokoro bezocht had, stichtte er in 1853 een zending-station. Hij kocht er eenigen grond, bouwde eene kleine kerk met eenige huizen en deed er een tuin aanleggen. Het Christendom echter vond er — volgens de berigten van Speke — geen vruchtbaren bodem. Het schaamteloos gedrag der Turksche en Europésche slavenhandelaars — wij herinneren onder anderen aan de wreedheid van den Sardinischen consul en slavenhandelaar Vaudey, die den 4den April 1854 vóór Gondokoro gedood werd — wekte de wraakzucht en rooflust der Bari-negers en vervulde hen met wantrouwen jegens de vreedzame zendelingen. Daarenboven heerschte onder deze eene groote sterfte.
Van de 24 priesters waren van 1860 tot 1857 niet minder dan 16 voor den invloed van het klimaat bezweken. De Oostenrijksche regéring zag zich dus genoodzaakt, in 1860 de zending te Gondokoro op te heffen. In Februari] 1863 had te Gondokoro de onverwachte ontmoeting plaats van de terugkeerende reizigers Speke en Grant met Baker, die van Chartoem kwam en zich gereed maakte, om zijne verloren gewaande landgenooten op te sporen. Volgens de mededeeling van Speke vond men er van de vroegere zending geene andere overblijfselen dan het geraamte der kerk en eenige vervallen schuren.
