Eugénie of eigenlijk Eugénia Maria de Montijo, keizerin van Frankrijk, geboren den 5den Mei 1826 te Granada in Andalusië, is de tweede dochter van den graaf de Montijo, hertog van Peneranda, en van Maria Manuëla Kirkpatrick van Closeburn.
Van vaderszijde is zij afkomstig van het oud-adellijk geslacht PortoCarréro, dat in 14de eeuw uit Genua naar Estremadura trok en door huwelijken bij zijn naam dien van Guzman, Cordova, La Cerda en Leira durfde voegen, terwijl het met de drievoudige waardigheid van grande der eerste klasse (Teba, Banos en Mora) werd bekleed. Van moederszijde behoort zij tot eene R. Katholieke Schotsche familie, die na den val der Stuarts de wijk nam naar Spanje. Eugénie ontving hare opvoeding in Engeland en Frankrijk en volbragt met hare moeder vele reizen, waarbij zij den naam voerde van gravin van Teba.
In 1851 wekte zij in het Elisée bij de feesten van den President der Republiek door hare schoonheid veel opzien, en toen Napoleon zich tot Keizer opwierp, nam hij haar tot gemalin. Het huwelijk werd voltrokken den 30sten Januarij 1853. De gemeenteraad van Parijs bestemde bij die gelegenheid eene som van 600000 francs tot het aankoopen van een sieraad voor de bruidskorf, doch volgens haar wensch werd dat geld gebruikt tot het stichten eener nijverheidsschool voor behoeftige meisjes. Als Keizerin vestigde zij zich met haren hofstoet in de Tuilerieën, doch bragt een groot gedeelte van den zomer door te Fontainebleau, St. Cloud, Compiègne en op de badplaats Biaritz. Den 18den Maart 1856 schonk zij den Keizer een zoon, die den titel ontving van Keizerlijken prins (prince impérial).
Toen de Keizer gedurende den Italiaanschen veldtogt (1859) ten strijde trok, voerde zij het bewind als regentes, en in 1865 bij de reis van Napoleon naar Algiers desgelijks. Het laatst geschiedde zulks in 1870, toen haar echtgenoot zich den 23sten Julij naar het leger begaf. Toen deze te Sédan gevangen genomen en te Parijs van den troon vervallen verklaard werd, nam zij den 4den September de vlugt over België naar Engeland, waar zich later haar gemaal bij haar voegde, met wien zij het kasteel Chislehurst bewoonde. Na den dood van Napoleon III vertoefde zij er nog eenigen tijd, en begaf zich in den zomer van 1873 met haren zoon naar het kassteel Arenenberg in Zwitserland. Zij wordt beschreven als eene schoone en weelderige, doch smaakvolle vrouw, die zich bij voorkeur wijdt aan de letterkunde en de schoone kunsten, zich evenzeer door een kloek verstand als door een weldadigen zin onderscheidt, maar zich bovenal eene getrouwe dochter betoont der R. Katholieke kerk.
