Asa foetida is de naam van een melksap, bij ons meer bekend onder den naam van “duivelsdrek.” De moederplant, Scorodosma foetida Bunge, Ferula Asa foetida L. is afgebeeld in fig. 1. Zij groeit tot de hoogte van ongeveer 15 Ned. palm en behoort tot de schermbloemige gewassen. Haar wortel is dik, overblijvend en met melksap gevuld.
De langgesteelde wortelbladeren zijn vinspletig en de stengel, die aan het boveneinde eenige schermen draagt van bleekgele bloemen, is door scheeden omgeven. Zij wordt in Perzië “hingisch” en in Oostlndië “hiing” genoemd, en haar melksap desgelijks, doch de oorsprong van den naam “asa” ligt in het duister. Men vermeldt, dat zij in China groeit, maar het is zeker dat men haar vooral in Perzië aantreft. De hoeveelheid melksap, die zij oplevert, is niet overal gelijk. In Herat geeft men aan de plant der vlakte, in de provincie Laar aan die der bergstreek de voorkeur. Er wordt verhaald, dat zij zeer oud en zeer groot kan worden, maar hiertoe ontsnapt zij niet lang genoeg aan de winzucht der menschen.
Het melksap wordt uitsluitend uit den wortel verkregen. Het is in verschen toestand zuiver wit, vloeibaar en eenigzins roomachtig. Stelt men het bloot aan de werking der lucht, dan wordt het bruin en dik. De oogst geschiedt op de navolgende wijze: Een gezelschap van vijf personen neemt eene zekere streek in beslag, waar zij de planten opzoeken. Men ontbloot de wortels van deze ter breedte van twee Ned. palm en snijdt er den stengel met de bladeren af, waarna men den wortel dekt met wat bladeren, waarop een steen wordt nedergelegd. In drie dagen kan één mensch omstreeks duizend planten op deze wijze behandelen. Na verloop van 40 dagen wordt dezelfde streek op nieuw bezocht. Men ontbloot de wortels en snijdt er de bovenste laag af, waarna men ze wederom bedekt, en na verloop van drie dagen komt men aan de gewonde bovenvlakte het melksap verzamelen, die men er gedurende zes dagen in schijfjes afneemt. Eén man kan 5 Ned. pond oogsten.
Deze plant is in het laatst der 17de eeuw door Kämpfer beschreven. Eene andere plant met dergelijke eigenschappen, Narthex Asa foetida Falc. vond Falconer in 1838 in Tibet, ten noorden van Kasjmir. Zij is voorgesteld in fig. 2, en wel op 1/15 harer grootte; a is eene bloem op 3-voudige groote, b een jonge, en c een oude vruchtknop, de eerste op viervoudige grootte; d is eene rijpe vrucht en e hare doorsnede op dubbele grootte. Zij komt zoo sterk met de voorgaande overeen, dat men het betwijfelen mag, of haar een bijzondere geslachtsnaam toekomt, terwijl zij zich onderscheidt door zeegroene bladeren en door de blaasvormige scheeden der stengelbladeren. Hare bloemen zijn geel. — Aan de Caspische Zee vond Bunge op eene zandgrond een asaplant ter hoogte van 3 Ned. el, Scorodosma Persicum unge; eene andere werd door Dr. Lord in Toerkestan, nog eene door Stocks in Beloedsjistan, en eindelijk eene door Loftus in Perzië gevonden.
In den handel heeft men verschillende soorten van duivelsdrek, namelijk asa foetida amygdaloïdes in massis, bestaande uit groote brokken, wel eens tot koeken gekneed en in dierenvellen gepakt, — asa foetida in granis of korreligen duivelsdrek, en asa foetida petraea of steenachtigen duivelsdrek , eene onzuivere, vooral met gips vermengde soort in onregelmatige stukken. De zelfstandigheid is lichtgeel of lichtbruin en wordt in de lucht lichtrood tot paars en bruin. Door warmte wordt zij week en door koude broos. Haar eigenaardige, hoogst onaangename reuk komt van eene zwavelhoudende aetherische olie, die er ten bedrage van 4 % in aanwezig is. Daarenboven bevat zij hars, in alkohol oplosbaar en zonder reuk, ten bedrage van 50 %, gom, in water oplosbaar, ten bedrage van 20 bassorine ten bedrage van 6 tot 3 %, water, zouten en bijmengselen. Na het gebruik van asa foetida hebben alle af scheidingen des ligchaams een walgelijke reuk. De gasontwikkeling in de spijsverteringswerktuigen van den onderbuik wordt er sterk door bevorderd. De Indiërs en Perzen bedienen zich bij den maaltijd van een weinig asa om den eetlust op te wekken. Men zou hieruit opmaken, dat hun reukorgaan zeer gebrekkig is, maar de ondervinding leert, dat men zich zeer goed aan het gebruik van duivelsdrek kan gewennen.
Deze stof wordt door den geneesheer voorgeschreven bij zenuwaandoeningen, bij krampen, die sommige ongesteldheden van het vrouwelijk geslacht vergezellen, vooral bij hysterie. Of zij bij vallende ziekte, St. Vitusdans, asthma, kinkhoest enz. goede diensten bewijst, is nog altijd twijfelachtig. Dit geneesmiddel kan het best in den vorm van pillen worden ingenomen.
