Arcani disciplina of de leer der verborgenheden bevat al de leerstellingen der Christelijke Kerk, welke uitsluitend in de overlevering zijn bewaard, zoodat er geen of althans geen voldoend bewijs voor te vinden is in den Bijbel. Daartoe behoort bijvoorbeeld de leer der “transsubstantiatie.”
De verborgen- heidsleer zelve was reeds in de Christelijke Kerk bekend tegen het einde der tweede eeuw, maar de naam kwam eerst in zwang in de 17de eeuw, waarschijnlijk door het werk van Meier “De recondita veteris ecclesiae theologia (1679)”. Reeds vroeg heeft men, eensdeels om aan de vervolgingen te ontkomen en anderdeels naar het voorbeeld der Heidensche mysteriën, sommige plegtigheden en leerstellingen der Christelijke Kerk geheim gehouden. De leer der sacramenten (doop en avondmaal), de Kerkelijke symbolen en het gebed des Hcereu werden den aankomelingen eerst medegedeeld na liet gebruik van het avondmaal en dus na hunne opname in de gemeente. Zulks heeft aanleiding gegeven tot de bewering der R. Katholieken, dat de oude Kerk eene verborgenheidsleer bezat, die dooide overlevering is bewaard gebleven, terwijl men er niets van aantreft in den Bijbel.
