(Gr. v, eig. = middenrif; overdr. = geest). De wetenschap welke op het voetspoor van Gall door toepassing van cranioscopie uit den vorm van iemands schedel zijn karakter zoekt vast te stellen, gelijk de graphologie dat meent te kunnen doen uit iemands handschrift.
De phrenologie toch gaat uit van het bestaan eener sterk gedifferentieerde localisatie in de hersenen, waarbij de verschillende karaktertrekken en neigingen verlegd worden in zeer omschreven hersendeelen, terwijl de meerdere of mindere ontwikkeling dier deelen zou zijn vast te stellen aan den schedelvorm, die zich tot in onderdeelen geheel zou aanpassen aan de afmetingen der daaronder gelegen hersenmassa.Evenwel tot een zóó sterke localisatie van eigenschappen als door Gall werd verkondigd, acht de huidige wetenschap zich allerminst gerechtigd; ook al was Moebius van oordeel, dat een sterk mathematische begaafdheid aan een abnormaal sterke ontwikkeling van een bepaalde schedelplaats viel te onderkennen. Daarenboven is moeilijk de sterkte van geestelijke eigenschappen af te meten naar het volumen van een stoffelijk substraat, waar het hier zeker niet minder de qualiteit dan de quantiteit betreft.
