Atlas was volgens de Griekse godenleer de drager des hemels; men ziet hem dan ook op afbeeldingen met groote inspanning den wereldbol torsend.
Volgens latere verhalen zou Atlas een koning geweest zijn, die zeer bedreven was in de sterrenkunde en den eersten wereldbol vervaardigde. Tegenwoordig verstaat men onder atlas in de eerste plaats een boek met landkaarten, en wel naar het voorbeeld van Mercator (1595), die een verzameling van land- en sterrenkaarten uitgaf, op wier titelblad de gewone afbeelding van Atlas prijkte. Bij uitbreiding noemt men verder ook een boek met andere soorten afbeeldingen ( dieren, planten, ontleedkundige figuren, enz.) een atlas. Ook de bovenste halswervel heet atlas, daar hij het hoofd (als Atlas den wereldbol) draagt.