Fransch reiziger en mathematicus, geb. te Parijs 28 Jan. 1701 en aldaar overleden 4 Febr. 1774, had eerst de militaire loopbaan gekozen, maar verliet den dienst om zich geheel aan de wetenschappen te wijden. In 1735 zond de Akad. van Wet. te Parijs hem met Godin en Bouguer naar Peru om onder den aequator een graadmeting te doen.
De uitvoering van deze opdracht duurde bijna 10 jaren. Op de terugreis voer C. de Amazone af, van welken stroom hij de eerste op astronomische waarnemingen gegronde kaart vervaardigde. Na 5 maanden in Cayenne vruchteloos eene gelegenheid afgewacht te hebben om naar Europa terug te keeren, verzocht en verkreeg hij van Mauricius verlof om in Suriname te komen en van daar met een Hollandsch schip te vertrekken. C. kwam 28 Aug. 1744 te Paramaribo aan, waar hij zijn intrek nam in het gouvernementshuis; hij vertrok 2 Sept. en kwam na een langdurige en avontuurlijke reis op 30 Nov. te Amsterdam en 23 Febr. 1745 te Parijs aan.In zijn journaal van 2 Sept. teekende Mauricius aan: ‘De Chevalier is uitgeleid door mijn adjudant (Lefèvre) en den landmeeter de Loncourt. Syn Edele is hier maar tweemaal met mij en mijn Adjudant uitgeweest en heeft niets gezien dan de straaten van Paramaribo, hebbende ook dag en nacht zoveel te doen gehad met de starren, dat hij op de aardsche saaken weinig reflexie zal hebben gemaakt. Hij heeft hier geobserveerd, dat onse hoogte is op vijf graaden en negen en veertig minuten. Ik heb Sijn Ed. op reis versien van eenige wijn en provisie.’ - Op blz. 209 van zijn Relation abrégée d'un voyage fait dans l'intérieur de l' Ameriqué Méridionale, etc., Paris 1745 is Condamine vol lof over zijn ontvangst door Mauricius. Van zijne reis in Brazilië bracht C. het eerste pijlgift (Curare) in Europa. Ook de rubber bracht hij naar Europa.
Van zijne hand verscheen nog Mesure des trois premiers degrés du méridien dans l'hémisphère austral, Paris 1751 en Journal du voyage fait a l'équateur, 1751; suppl. 2 deelen 1752-54. Na zijn terugkomst te Parijs ijverde hij voor de invoering van de inenting tegen de pokken. In 1760 werd hij lid van de Academie van Wetenschappen. (Zie Jhr. C.A. van Sypesteyn, Mr. Jan Jacob Mauricius, 's Grav, 1858, blz. 71-74, het Tijdschrift West-Indië, Haarlem 1858, 2e deel, blz. 238-240. en
Vaderl. Letteroefeningen Mei, 1869 II.
