een woord, dat eigenlijk „Indisch schaap” betekent, is de naam van een verschrikkelijke ziekte, die in ons Indië heerst. Men onderscheidt twee soorten, n.l. droge en natte beri-beri.
Bij droge beri-beri wordt de zieke gekweld door rheumatische aandoeningen en een knagende pijn in de lendenen. De zieke kan moeilijk lopen: zijn gang lijkt precies op den loop van het Indische schaap — vandaar de naam.
Bij natte beri-beri zwellen de benen van den zieke op, de ademhaling wordt moeilijk en de patiënt heeft last van hartkloppingen.
Vele geleerden hebben gedurende lange jaren hun uiterste best gedaan om de oorzaak van de beri-beri op het spoor te komen. Vooral Nederlandse dokters hebben op dit gebied prachtig werk geleverd. In 1886 vertrokken de drie professoren Pekelharing, Winkler en Eykman naar Indië, om een grondig onderzoek in te stellen naar de oorzaken van de beri-beri. Zij kwamen tenslotte tot de ontdekking, dat de beri-beri samenhing met de voeding. Zij leidden dit af uit het feit, dat de ziekte heel veel voorkwam onder de gevangenen, in het leger, op de vloot, onder de armere bevolking: onder mensen dus, die hoofdzakelijk geslepen rijst aten.
Toen men dit had vastgesteld, is prof. Eykman in Indië proeven gaan nemen met kippen, waaruit bleek, dat de dieren, die uitsluitend geslepen rijst te eten kregen, verschijnselen vertoonden, die aan beri-beri deden denken en dat de ziekte ook niet over ging, als men ze gepelde rijst te eten gaf (de rijst wordt n.l. eerst gepeld en daarna geslepen of geglansd).
Nu was men al een heel eind op weg, vooral toen men later ontdekte, dat in inrichtingen, waar rode of ongepelde rijst gegeten werd, de beri-beri niet voorkwam. Er moest dus in die rijstschilletjes een stof zitten, die bij de voeding niet gemist kon worden.
Prof. Grijns, die de onderzoekingen heeft voortgezet, bewees o.a., dat door het eten van rode rijst en bovendien door afwisseling in de voeding te brengen, beri-beri kon worden voorkomen en genezen.
Je weet misschien wel, dat men in den laatsten tijd ontdekt heeft, dat de mens voor zijn voeding bepaalde stoffen nodig heeft, n.l. de vitaminen. Deze vitaminen worden onderscheiden in verschillende soorten en de bepaalde vitamine, waaraan in beri-beri-gevallen behoefte bestaat, om de zieken te genezen, is de vitamine B.
Men bestrijdt in den laatsten tijd de ziekte door afwisseling in de voeding en ook door het laten innemen van of inspuiten met vitamine B1-praeparaten. Hierdoor komt de beri-beri tegenwoordig lang niet zoveel meer voor als vroeger. Een prachtig resultaat voor de geleerden, die dit door onvermoeide studie bereikten!
