I [door de Vlaamse cartograaf Mercator (1512-1594) ingevoerde term, naar, zoals hij zelf zegt, de legendarische figuur Atlas, administrator van het koninkrijk Etrurië, die Mercator zich ten voorbeeld stelde als het symbool van de kosmografie (bij Mercator zowel de beschrijving van de hemel als die van het aardoppervlak) – de naam atlas heeft dus niets te maken met de mythologische Atlas als hemeldrager] verzameling land- en zeekaarten, spec. die welke de gehele aarde omvat, in boekvorm of losbladig. De naam atlas wordt ook gebruikt voor boeken met kaarten, afbeeldingen, prenten e.d. op andere gebieden (bijv.: astronomische atlas, historische atlas, literaire atlas).
II [naar de mythologische figuur Atlas, de drager van het hemelgewelf] eerste halswervel (die het hoofd draagt).
III [v. Arab. atlas = eig.: minderwaardig, oorspr. gezegd van zijde als deze glad was, hetgeen als slechte eigenschap gold, vandaar = glad, fijn] naam van bep. soorten satijnweefsels.
