Lat. naam waarvan de betekenis onzeker is. Hij werd reeds gedragen door een bekend Romeins geslacht, bijv.
Marcus Antonius. Mede door de kruistochten werd de naam in het w. populair door: 1) St.-Antonius, de befaamde Egyptische asceet in de woestijn, beschouwd als de grondlegger van het monnikenwezen; gest. 356; kerk. feestdag: 17 jan. Zijn verering werd in het w. vooral verbreid door de orde van de antonieten (1095), stichters van hospitalen; schutspatroon van Italië en patroon tegen besmettelijke ziekten (vgl. st.-antoniusvuur). 2) St.-Antonius van Padua (11951231), een groot redenaar (over hem gaat de legende van St.-Antonius die voor de vissen predikte) en kerkleraar, vooral patroon voor het terugvinden van verloren zaken; kerk. feestdag: 13 juni. Bij Socin niet vóór 1240; Rijnland: 1115 (Littger); Antonius kanunnik in Deventer 1195 (Gysseling); Tonys, Dordrecht 1284 (SRD). Vr. vormen: Toentyen, Dordrecht 1498; Toenken, Dordrecht 1543; Antoinette, Antwerpen 1584 (Ned. L. 1985, 347); Tonijntje, Leiden 1607; Anthonette, Den Haag 1622. St.-Antonius, St.-Teunis (17 jan.) 'brengt ijs of dooi’.
