Gepubliceerd op 16-11-2020

Kleine Spotvogel

betekenis & definitie

Acrocephalus caligatus (M H C Lichtenstein: Sylvia) 1823. In N werd de Kleine Spotvogel voor het eerst op 2 oktober 1982 vastgesteld (Terschelling).

Het was de kleinste uit het genus Hippolais (=Spotvogels), vandaar de naam, maar de soort is recent bij het geslacht Acrocephalus gevoegd. Hij broedto.a. in Europees en Aziatisch Rusland, reden waarom de oudere N naam Russische Spotvogel ← luidde. Het aspect 'klein' komt ook tot uiting in deens Lille Gulbug (Gulbug 'Spotvogel', letterlijk 'geelbuik', maar de Kleine Spotvogel heeft nergens geel), pools Zaganiacz Maly (pools malo 'klein') en tsjechisch Sedmihlasek maly, terwijl F Hypolais russe en serv.-kr. Voljic ruski naar Rusland verwijzen. E Booted Warbler (E booted 'gelaarsd') stemt overeen met de wetenschappelijke naam; Lat caligata 'gelaarsd' <Lat caliga 'leren soldatenlaars'. Misschien vond de naamgever (dit was Martin Hinrich Carl Lichtenstein (1780-1857), een duits ornitholoog, naar wie het o.a. in Afrika voorkomende Gestreept Zandhoen of Lichtensteins Zandhoen (Pterocles lichtensteinii Temminck 1825) is genoemd) de vogel gladde pootjes hebben. Maar Wilms (in litt. 010425,2) weet vrijwel zeker dat de naam voortkomt uit het feit dat de tenen iets donkerder zijn dan de tarsus (het loopbeen); hij vond ook een betekenis voor Lat caliga [Pitiscus 1738] die met voetzool overeenkomt!

R EopMOTymKa Bormotoesjka (letterlijk 'mompelaarster1 (R bormotat’ 'mompelen, prevelen') geeft een idee van de zang. Vgl. N Spotvogel ←.

BENOEMINGSGESCHIEDENIS Deze is een merkwaardige, gezien de doorkruising door Voous van een eerder voorgestelde officiële N naam door dr. Junge, op verzoek van Jorgensen 1958: N Russische Spotvogel [NAE 1958; Kist 1962; HFP 1973] >Kleine Spotvogel [Voous 1960; Berg & Bosman 1994]. De vogel is (voorlopig) in het N 'spotvogel' blijven heten, ondanks de overheveling naar het geslacht Acrocephalus (dat der Rietzangers of Karrekieten).

< >