Xiphüni, een onderfamilie der Makreelachtige visschen, wier hoofdkenmerk bestaat in de aanmerkelijke verlenging van de bovenkaak, die als een zwaardvormig verlengstuk vóór de onderkaak uitsteekt. De betrekkelijke lengte dezer bovenkaak neemt met den leeftijd toe tot zij ongeveer een vierde van de lichaamslengte bedraagt.
Dit verlengsel, gevormd door het ploegbeen en die bovenkaaksbeenderen strekt de dieren tot een wapen, hoofdzakelijk ter verdediging. De kaken der Z. zijn bezet met talrijke, zeer kleine tandjes. Het lange lichaam is bijna rolrond, de rugvin zeer lang, bij het geslacht Ristiophorus ook buitengewoon hoog; staartvin altijd diep ingesneden; bij de gesi. Xiphias en Machaera ontbreken de buikvinnen. De gewone zwa^rdvisch, Xiphias gladius (Middelt zee), de grootste der Makreelachtigen, wordt tot 4 m. lang. Hij leeft van kleine visschen, zijn vleesch wordt gegeten* Een andere soort, Tetrapterus belone (Middelt zee), iets kleiner, heeft een aanmerkelijk kortere bovenkaak. De overige soorten bewonen den Atl. oceaan (zuidelijk gedeelte), den Indischen oceaan en den Stillen oceaan .(bij Japan).
