Gepubliceerd op 14-03-2021

Toekoe oemar

betekenis & definitie

Atjehsch avonturier, geb. omstreeks 1860, waarschijnlijk in het landschap Melaboeh, deed reeds in 1878 veel van zich spreken en was in de eerstvolgende jaren een der meest actieve bendehoofden; in 1883 bood hij den gouverneur van Atjeli zijn onderwerping aan, welke werd aangenomen; deed vervolgens (begin 1884), als blijk van goede gezindheid, het aanbod om het aanhangige geschil met Tenom tot oplossing te helpen brengen, door te bewerken dat de gevangen gehouden opvarenden van het engelsche stoomschip Nisero in vrijheid werden gesteld; schijnt in zijn omgang met de vertegenwoordigers van het nederl. gezag door deze minder vriendelijk te zijn bejegend, viel af, werd vogelvrij verklaard, en was daarop geruimen tijd de ziel van een rustelooze actie in Groot-Atjeh en op de westkust; deed sinds het einde van 1888 herhaaldelijk nieuwe aanbiedingen van onderwerping, die aanvankelijk werden afgewezen; werd intusschen door zijn succes in den oorlog, alsmede door zijn familiebetrekkingen, een man van grooten invloed, die, waar hij zich vertoonde, den strijd deed herleven, zoodat het gouvernement ten laatste besloot, zijn onderwerping ten tweeden male aan te nemen (September 1893). Hij werd nu aan het hoofd gesteld van een zoogenaamd Atjehsch legigioen, 259 man sterk, waarbij zich weldra verschillende andere Atjehsehe hoofden met hunne volgelingen aansloten.

Drie jaren lang bewees T. nu het gouvernement de belangrijkste diensten tegen zijn eigen landgenooten; hij onderwierp geheele streken en brak daar alle verzet en zag zich in Jan. 1896 tot lioeloebalang van Lepong benoemd. Twee maanden later, einde Maart 1896, viel hij, om onbekende redenen, opnieuw af en was onmiddellijk weer de gevreesde, energieke en deskundige tegenstander, die overal den oorlog met vernieuwde hevigheid deed uitbarsten. Na eerst in Groot-Atjeh te hebben geageerd, ging hij naar de Pedirstreek; ook daar rusteloos vervolgd, trok hij zich terug naar de Westkust en sneuvelde hier 19 Febr. 1899 in een nachtelijk gevecht met een in hinderlaag geposteerd detachement infanterie.

< >