Gepubliceerd op 14-03-2021

Stoffenververij

betekenis & definitie

heet de technische behandeling van stoffen, waardoor zij een kleur verkrijgen, die hun oorspronkelijk niet eigen was en waarbij men tot het opleggen der kleuren van geen mechanische hulpmiddelen gebruik maakt. Ook bij de Stoffendrukkerij (zie ald.) bedient men zich veelal van dezelfde methoden als bij de S., waarom men dan ook de Stoffendrukkerij als een onderdeel der S. beschouwt en haar den naam geeft van topische S.

Het bevestigen (fixeeren) van kleurstoffen op stoffen van plantaardigen of dierlijken oorsprong, op zulk eene wijze, dat zij er door de oplossingsmiddelen, waarmee zij in het dagelijksch leven in aanraking komen (als water, zeep, licht, warmte, wrijving enz.) niet aan worden ontnomen, geschiedt naar verschillende methoden, waarvan twee hoofdzakelijk worden aangewend. Bij de eerste methode wordt de in gereedheid gebrachte kleurstof onmiddetlijk door de te verven stof opgenomen en bij de tweede methode ontstaat de vereischte kleur eerst in de vezels der stof door bepaalde chemische reacties, waarbij men van bijtmiddelen (zie ald.), bijtsen of mordants gebruik maakt. De bijtsen werken evenzeer tot de gevorderde kleur mee als de kleurstoffen en de kleur wordt dan verkregen door de chemische verbinding van bestanddeelen der bijtsen met die van de kleurstof. Zoo kan dezelfde kleurstof bij verschillende bijtmiddelen verschillende kleuren opleveren (polygenetische kleurstoffen). Kleurstoffen, die bij verschillende bijtmiddelen steeds dezelfde kleur geven noemt men monogenetische kleurstoffen. De S. splitst zich in verschillende takken, als katoen-, wol- en zijdeververij (zie ald.). Zie voorts blauwe, bruine, gele, groene, roode en zwarte verfstoffen.Literatuur: Grothe, Katechismus für Färberei und Zeugdruck (2de dr., Leipz. 1885), Ganswindt, Handbuch der Färberei (Weim. 1889), Sansone, Zeugdruck, Bleicherei, Färberei, Druckerei und Appretur baumivoltener Gewebe (Berl. 1890).

< >