Stéphanie félicité ducrest de saint-aubin van genlis

betekenis & definitie

(markiezin v. Sillery, gravin v.) Fransch schrijfster, 25 Jan. 174G te Champcéri bij Autun geb., huwde op 16-jarigen leeftijd met graaf Bruslart de G., en werd gouvernante der kinderen des hertogs van Orléans (Philippe Egalité); haar gemaal, een man van veel verstand en een doordringend oordeel, was de vertrouweling van genoemden hertog en vermoedelijk een bevorderaar zijner staatzuchtige oogmerken. Als afgevaardigde ter Nationale Conventie, bekleedde hij verscheiden gewichtige posten; doch hij werd, daar hij de partij der Girondijnen scheen te begunstigen, met hare hoofden in Oct. 1793 geguillotineerd. Zijn gade, mevr. de G., had op dien tijd Frankrijk reeds verlaten en werd als een uitgewekene aangemerkt. Zij was wel niet in de omwenteling gewikkeld geweest, maar had zich sedert 1791 met hare kwreekelingen in Engeland opgehouden; doch als opvoedster der hertogin van Orléans en als vermoedelijke vertrouwde haars vaders lag zij onder verdenking van met de overgebleven leden van het gevallen koningshuis in betrekking te staan. Zij begaf zich naar België, waar men haar van heimelijke verstandhouding m. Dumouriez verdacht hield, zoodat zij naar Zwitserland moest vluchten, waar zij in een klooster te Bremgarten, niet ver van Zürich, een tijdlang onopgemerkt leefde. Toen zich echter Adelaide, de dochter des hertogs van Orleans, naar Freiburg bij hare tante, de prinses van Conti, begaf, vertrok zij met haar eenige nog overgebleven voedsterling, Henriette Sercey, naar Altona, waar zij sedert Juli 1794 in stille eenzaamheid voor de wetenschappen leefde. Dat haar naderhand het verblijf in de pruisische staten ontzegd werd, was een gevolg der toen daar plaats hebbende verordeningen omtrent alle fransche uitgewekenen. Toen Bonaparte aan het bewind geplaatst was, keerde zij naar Frankrijk terug en verwierf zij in 1805 een jaargeld van 600 francs. Zij overl. te Parijs, 31 Dec. 1830. G., die ook voor de uitvindster der levende beelden doorgaat, was een der vruchtbaarste auteurs van haar tijd. Haar werken op het gebied van opvoeding hebben des te meer opzien gebaard, naarmate men minder iets voortreffelijks van dezen aard in Frankrijk verwachtte. De meeste harer werken onderscheiden zich door een vluggen en bevalligen stijl en door edele zedenkundige grondbeginselen; de minst lezenswaardige zijn die romans, waarin zij de conventioneele wereld of de toestanden uit de tijden vóór Lodewijk XIV schildert, terwijl haar Dictionnaire critique et raisonné des étiquettes de la cour, etc. (2 dln. Parijs 1818) van ongerijmdheden en onjuistheden wemelt en haar Diners du baron d'Holbach, (Parijs, 1822) veel te scherp en hatelijk geschreven zijn. Zij heeft negen kweekelingen opgevoed, waaronder de prinses van Orléans. De bekende Pamela, haar aangenomen dochter, naderhand gehuwd met lord Edward Fitzgerald te Londen, benevens de genoemde Henriette Sercey waren haar bestendige vriendinnen. Bekendste werken: Théâtre éi l'usage des jeunes personnes ou théâtre d'éducation (4 dln.. Parijs 1770—80); Adèle et Théodore, ou lettres sur l'éducation 3 dln., Parijs 1782); Les veillées du château ou cours de morale, à l'usage des enfants (3 dln., Parijs 1784), Les chevaliers du cygne, ou la cour de Charlemagne, conte historique et moral (3 dln., Hamburg 1795); Précis de ma conduite pendant la révolution (Hamb. 1796); Mademoiselle de Clermont (Parijs 1802, haar hoofdwerk), Mémoires inédits sur le ISme siècle et la révolution française, depuis 17ô(i jusqu' à nos jours (10 dln., Parijs 1825); Manuel du voyageur en quatre langues (2 dln., Parijs, 1798), La maison rustique (3 dln., Parijs 1810, 4 dln. ald. 1826). Verscheidene dezer werken zijn inhetnederl. vertaald.