Speyer of Speier, hoofdstad van de beiersche Rijn-Palts, aan den Rijn, met domkerk, in de 4de eeuw gesticht, in 1669 door de Franschen grootendeels vernield, daarna herbouwd. Men vindt er een gasthuis, een weeshuis, een oud paleis, waar vele malen de Rijksdag gehouden werd.
S. is van zeer oude dagteekening. Rijksdag van 1529, waarop de Evangelische stenden tegen eenige hun nadeelige besluiten het protest overlegden, waarnaar de aanhangers der hervormers den naam van Protestanten ontvingen; 21.000 inw.