Onder dezen naam verstaat men een bij den mensch voorkomende huidziekte (Dermatitis scabiosa of Scabies), die veroorzaakt wordt door de zoogenaamde schurftmijt en zich vooral kenmerkt door hevig jeuken. Deze mijt (Acarus Scabiei) ook wel bekend als Sarcoptes hominis, orde der Acarinen (zie afbeelding op pag. 67 van dl.
I dezer Encyclopedie) en met het bloote oog als een uiterst klein wit lichaampje waarneembaar, nestelt zich in de oppervlakkige huidlagen, maakt daar ter plaatse gangen, die de lengte van 15 m.M. kunnen bereiken en legt er na de bevruchting 20 tot 26 eieren.Gewoonlijk zijn de gangen als kleine witte streepjes zichtbaar, maar doen zich ook wel tengevolge van het indringen van stof of vuil niet zelden donker gekleurd voor. Zoodra de ongenoode gast zijn arbeid begonnen is, ontstaat langzamerhand een ondraaglijk jeuken, dat door den gastheer met krabben beantwoord wordt, terwijl het voor de hand ligt, dat de huid onder deze laatste bewerking in ontsteking kan geraken. Aan zich zelf overgelaten treden gaandeweg meerdere ziekelijke veranderingen van de huid te voorschijn onder den vorm van zwellingen, puisten, etterblaasjes, droge of vochtige korsten enz., waardoor, bij verder voortschrijden der ziekte, de zoo kenmerkende gangen nauwelijks meer te herkennen of te vinden zijn.
In het meerendeel der gevallen begint zich de mijt een gang of tunnel te boren in de huidplooien tusschen de vingers, dan in de polsstreek en verder op verschillende andere plaatsen van ’t lichaam, inzonderheid die aan langdurige drukking b.v. door roksbanden, riemen, corsetten, enz. zijn blootgesteld, terwijl het gelaat steeds vrij blijft.
In den regel brengt de Scabies geen nadeelige gevolgen voor de gezondheid mee, tenzij de slapelooze nachten, die de hevige jeukte dikwijls veroorzaakt, hun nadeeligen invloed op het gestel van den mensch doen gelden.
De ziekte wordt bijna altijd door aanraking van den eenen mensch op den anderen overgebracht, ook somtijds door de kledingstukken en de bedden der schurftlijders, en zoowel bij kinderen als bij volwassenen en bejaarde personen waargenomen.
Om haar te onderkennen moet allereerst naar gangen gezocht worden, alwaar de vrouwelijke mijt aan het blinde einde van de tunnel een verblijf- en schuilplaats heeft gevonden. Met een fijne naald wordt zulk een gang open gelegd, en al heel spoedig zal het gelukken de mijt op de punt van de naald als een klein wit puntje, dat zich ook wel beweegt en zelfs verplaatst, aan het daglicht te brengen.
De geneeskundige behandeling heeft ten doel de schurftmijt en hare eieren te dooden, en wel door middelen, die de huid en het lichaam van den drager zoo weinig mogelijk schade kunnen toebrengen. Gewoonlijk geneest dan de ziekte na korten tijd, en bij de lichtere gevallen zelfs binnen eenige dagen.
Na vooraf een warm waterbad met groene zeep te hebben genomen, worden de aangedane huidplekken ingewreven met de zalf van Wilkinson of Perubalsem, ook wel Styrax of zwavel onder verschillende vormen. Wanneer het aangebrachte medicament genoegzaam heeft ingewerkt, is met het daarna toedienen van een reinigingsbad de kuur, behoudens zeldzame uitzonderingen, als geëindigd te beschouwen, tenzij de huid, die door het krabben, schuren en wrijven veel geleden kan hebben, nog eene nabehandeling vereischt.
