een bindmiddel voor steen, steviger dan de gewone mortels, dat ook vooral daar het goed tegen water bestand en vochtwerend is, veel voor bepleistering gebruikt wordt. Zijn naam ontleent het aan zijn grijze kleur, overeenkomende met die van den kalksteen van Portland.
Het wordt verkregen door kalk en leem met elkaar te branden en fijn te malen. Het werd in Engeland door een werkman Joseph Aspdin voor het eerst bereid. Een paar jaar later ontdekte Pasley dat ook de klei uit de Medway na vermenging met gemalen krijt geschikt was om tot portlandcement gebrand te worden (30 deelen droge klei, 70 deelen krijt). Een voorname eigenschap van dit cement is mede dat het zich zeer sterk aan ijzer hecht.
