deelneming, aandeel; participeeren, deelnemen, aandeel hebben. P.conto, conto voor een P.-onderneming (onderneming voor gemeenschappelijke rekening van meerdere personen).
Participant, deelgenoot.Onder P. wordt in den regel verstaan het stelsel, waarbij aan de arbeiders en het overige personeel eener onderneming een looncijfer wordt uitbetaald naar evenredigheid van de geldelijke uitkomsten van het bedrijf. Dit beginsel is reeds sinds eeuwen toegepast geworden, o. a. in de zeevaart en de visscherij. Heden ten dage bestaat het in velerlei vormen:
1) zoodanig dat de arbeidnemer aandeel in de winst en ook langzamerhand aandeel krijgt in de eigendommen der onderneming,
2) zoodanig dat alleen het loon zich voegt naar de geldelijke uitkomsten, zonder dat de medewerker ook mede-eigenaar wordt,
3) als uitbetaling van premiën, gratificatiën, enz., naar gelang de winst van het afgeloopen jaar is uitgevallen.
In Nederland bestaat in de Delftsche Spiritusfabriek een mooi voorbeeld van het P.stelsel, dat aldaar groote uitkomsten oplevert, in zooverre de onderneming bloeiend is. In Frankrijk heeft de staatsraad Charles Robert zich veel moeite gegeven voor de invoering van het stelsel. In Duitschland heeft prof. Victor Böhmert te Dresden door zijn onderzoekingen veel licht over dit onderwerp doen schijnen. Een tijdlang hebben velen zich groote uitkomsten voorgespiegeld van het P.-stelsel, als zoude daarin de oplossing der sociale kwestiën gelegen zijn. Dit is gebleken een dwaling te zijn.
In de eerste plaats kan de arbeider wel deelen in de goede uitkomsten eener onderneming, maar zeer bezwaarlijk kan hij een part dragen van het verlies, en ook het enkele bij uitzondering niet krijgen van winstaandeel zal hem ontevreden maken en wantrouwend tegen de direktie, welke hij1 dadelijk van oneerlijkheid zal verdenken, terwijl hij zelf geen inzage heeft gehad in de commercieele leiding. In de tweede plaats, daar waar de arbeider aandeel in de eigendommen der onderneming krijgt, zal hij zijn vrijheid van beweging kwijt zijn, wanneer de statuten hem niet veroorloven, op ieder oogenblik zijn deel te lossen, wat kwalijk zou zijn overeen te brengen met het verzekerde bestaan der zaak. Deze en nog andere bezwaren hebben er toe geleid, dat het P.-stelsel wel hier en daar gelukt, wanneer persoonlijk vertrouwen bestaat tusschen patroon en werklieden, maar als algemeene oplossing voor alle vraagstukken tusschen arbeidgevers en arbeidnemers veler verwachtingen heeft teleurgesteld.
