staatkundige vereenigingen, door de engelsch-protest. partij in Ierland tegenover de kathol, partij' opgericht. Toen het bondgenootschap der vereenigde Ieren tegen het einde der 18de eeuw de engelsche belangen in Ierland bedreigde, vereenigden zich in 1795 de meest besliste Oranjemannen (zooals de kath.
Ieren, die de verdreven Stuarts waren toegedaan, de protestanten als aanhangers 'van Willem III van Oranje en diens opvolgers noemden) van den lageren stand in een O. "of ordebond, die ten doel had om zöowel het protest, overwicht, als het recht van het huis van Hannover op den troon der drie koninkrijken te handhaven. Na de opheffing in 1832 nam het verbond den vorm eener geheime orde aan, die ten tijde van haar hoogsten bloei in Ierland ongeveer 1500, in Engeland omstreeks 350 loges telde, terwijl het geheele getal der ordebroeders op 300.000 geschat werd. De hertog van Cumberland (de latere koning Ernst August van Hannover) was grootmeester der orde. De regeering begon in 1835 de Oranjemannen van de openbare ambten uit te sluiten, en in het volgende jaar richtte het parlement aan den koning een adres, waarbij' het de onderdrukking der O. verlangde. Alhoewel deze nu werden opgeheven, bleven de Oranjemannen bestaan, en de wederzijdsche verbittering gaf meermalen aanleiding tot bloedige tooneelen. Zie ook Groot-Britannië en Ierland, geschiedenis.
