byzantijnsch generaal, geb. omstreeks 472 in Armenië, overl. 568 te Rome, een eunuch, werd door de gunst van keizerin Theodora groot-kanselier. Aan het mislukken van den opstand „Nike” (532) had hij een ruim deel en genoot daarna het volle vertrouwen van keizer Justinianus I, die hem in 550 het opperbevel toevertrouwde over het leger, dat tegen de Oostgoten in Italië te veld stond.
Hij overwon hen onder hun koning Totilas in den slag bij Tagina (552), waarin deze doodelijk werd gewond, trok Rome binnen en versloeg in een twee-daagschen strijd bij den Vesuvius den nieuwen koning der Oostgoten Tejas (553). Nauwelijks had hij Italië bevrijd van de Goten of een leger van 75.000 Franken en Alemannen viel dit land binnen, maar werd door N. overwonnen. Door Justinianus tot landvoogd van Italië aangesteld met den titel van „patricius”, voerde hij er het byzantijnsche beheer in en wist spoedig overal de orde te doen wederkeeren en te handhaven. Volgens een overlevering zou hij voor zijn dood de Longobarden onder Alboïn in Italië geroepen hebben, om zich te wreken op den keizer die hem verongelijkt had.
