Gepubliceerd op 23-02-2021

Medië

betekenis & definitie

(semietisch Madai) in de oudheid naam van het grootendeels bergachtig noordwestelijk deel van Iran. Het land werd in het n. en n.o. door de Kaspische zee, in het o. en z.o. door de iranische zoutwoestijn, in het z. door Perzië, in het w. door Assyrië en in het n.w. door Armenië begrensd.

Later werd het door de geographen verdeeld in Groot-M., het zuidelijk deel, en in Klein-M., dat naar Atropates, een perzischen satraap uit den tijd van Alexander den Grooten, ook Media-Atropatene genoemd werd. De hoofdsteden van M. waren Ekbatana en Rhagae (vandaar het omliggend gebied Rhagiane). Onder de voortbrengselen van M. werden vooral de edele paarden uit de nisaeïsche landstreken, zout en smaragden genoemd. De naam M. schijnt niet arisch te zijn; in de Sumeroaccadische spijkerinscripties heet mada land. Doch reeds vroeg (omstreeks de 3de eeuw v. Chr.) schijnen de Ariërs van Bactrië en Sogdiana het land bezet en de oorspronkelijke bewoners onderworpen te hebben; zij vormden de heersehende aristocratie. Afgezien van de Ariërs, die een met het oudperzisch identieke taal spraken, sprak het volk medisch (zie Spijkerschrift).De Meden maakten zich in de 8ste eeuw v. Chr. onafhankelijk van de Assyriërs en kozen zich eigen vorsten, onder wie Deïoces volgens Herodotus den koningstitel aannanj. Op elkander volgden Phraortes, Cyaxares en Astyages. Deze werd door den Pers Cyrus ten val gebracht en het land ingelijfd bij het perzische rijk; maar de heerschende adel behield gelijk recht met den perzischen, naar buiten bleef zelfs de naam M. voor de vereenigde volken vooreerst overheerschend. Ondanks afzonderlijke pogingen, opnieuw een eigen staat te vormen, zijn Meden en Perzen voortdurend meer met elkander samengesmolten en hebben dezelfde lotgevallen gedeeld. Door Alexander den Grooten werd M. macedonisch (alleen Atropatene bestond een eeuw lang als onafhankelijk rijk), door Seleucus syrisch; onder Demetrius Soter (152) kwam het aan den parthischen arsacide Mithridates I.

Een eigen koning had het een tijdlang in Artavasdes, tegen wien Antonius (36) oorlog voerde. Sedert is ook de naam M. uit de geschiedenis verdwenen en komt nog alleen voor als geographische aanduiding in het alleen door geleerden gekende nieuwperzische Maï.

< >