(grieksch agapen, van agapê d. i. liefde) in de christelijke kerk der eerste tijden de gemeenschappelijke maaltijden, welke zonder onderscheid van stand door rijk en arm gezamenlijk gehouden werden en wel in verband met het H. Avondmaal.
Het is nog niet uitgemaakt of de nuttiging van dit laatste vóór of na de agapen plaatsvond, ofschoon het waarschijnlijk is dat zij daaraan voorafging; in ieder geval is het tegenovergesteld gebruik dan van zeer korten duur geweest. Wel echter heerschte op enkele plaatsen, zooals b.v. in Afrika nog onder den h. Augustinus, het gebruik om op Witten Donderdag, ter gedachtenis aan de instelling van het H. Sacrament des Altaars, vooraf in de kerk een gemeenschappelijken maaltijd te houden en daarna de H. Communie te ontvangen. Vooral bekend zijn de L., welke op de feestdagen der martelaren boven hun begraafplaatsen gehouden werden.
De L. waren eigenlijk voor de christenen gelegenheden om samen te komen en hadden ten tijde van het heidendom vooral ook daarom groote beteekenis, wijl zij, door in lichamelijke behoeften te voorzien, voor de armen een middel waren om hen te behoeden voor den terugkeer tot het heidendom. Toen de kerk onder Constantijn den Grooten haar vrijheid verkreeg, verdween de hooge beteekenis der L., doch van den anderen kant maakten ook de misbruiken, die daarbij waren ingeslopen, de opheffing daarvan noodig. Volgens abbé Battifol zou men aan de L. een geheel andere en veel minder gewichtige beteekenis moeten toeschrijven. Zie Revue d’hist. eccl., Louvain, 1904, p. 1 en de daar aangehaalde litteratuur.
