de grootste ital. kunstenaar der 15de eeuw, geb. in 1452 te Vinei bij Florence, was een uitstekend vesting- en waterbouwkundige, vond oorlogswerktuigen en muziekinstrumenten uit, stond in de natuurkunde boven zijn tijd en muntte inzonderheid in de beeldende kunsten uit. Hij overtrof spoedig zijn leermeester, den schilder en beeldhouwer Andrea del Verrochio.
Een Medusahoofd behoorde tot zijn eerste werken. Het werd gekocht door Lodovico Sforza, die hem in 1482 naar Milaan aan zijn hof riep, vooral als toonkunstenaar en improvisator. Hij vervaardigde hier o. a. het kolossale model van een ruiterstandbeeld van Franc. Sforza, dat door zijn tijdgenooten als een wonderwerk geprezen werd, maar verloren ging eer het gegoten werd. Wereldberoemd is onder de werken van L. het heilig Avondmaal, een frescoschilderij in het klooster der dominicanen te Milaan, dat door vele gravures algemeen bekend is. Na de inneming van Milaan door de Franschen in 1499, keerde L. naar Florence terug.
Hier ontwierp hij het beroemde karton der heilige Anna (thans te Londen), dat de grootste bewondering wekte, maar onuitgevoerd bleef. Voorts hielden ontwerpen tot het aanleggen van kanalen hem bezig en doorreisde hij als ingenieur-generaal een groot deel van Italië. Hij vond te Florence in Michel-Angelö een mededinger. Tot de beste werken van L. van dezen tijd behooren de Aanbidding van het kind Jezus door de wijzen en het portret van Mono Lisa, gewoonlijk Gioconda genaamd (thans in het Louvre). Toen Leo X in 1513 den pauselijken stoel beklom, begaf L. zich naar Rome, en in 1516, als hofschilder van Frans I, naar Frankrijk, waar hij te Amboise zich vestigde en in 1519 stierf. Tot zijn geroemde stukken behooren, behalve de genoemde, eenige portretten, onder welke dat bekend onder den naam La belle ferronière, voorts de Madonna van den hertog van Litta, La vierge au basreliëf, La vierge aux rochers.
Voortreffelijk zijn ook zijn geschriften. Tot deze behooren het Trattato della pittura, waarin hij de leer van licht, schaduw en perspectief beschrijft.
