Kuprili, Kiuperli:
1) Mohammed K., osmanisch grootvizier, geb. 1585 als kleinzoon van een naar Klein-Azië uitgeweken Albanees te Köpri (vanwaar de bijnaam Köprili), overl. 1 Nov. 1661 te Adrianopel, werkte zich op tot opperstalmeester van den grootvizier Kara Mustafa, onderscheidde zich in de oorlogen op Cyprus en tegen Perzië en kreeg den post van stadhouder te Damascus, dien hij met rechtvaardigheid bekleedde. Hij was reeds 70 jaren oud toen hij 1656 door de moeder van den minderjarigen Mohammed IV tot grootvizier verheven werd. Zijn politiek was voorzichtig, sluw en arglistig; hij was onomkoopbaar maar ook onverbiddellijk. Hij voerde in eigen persoon leger en vloot tegen de Venetianen aan, herstelde de krijgstucht, vernederde de Janitsjaren, veroverde Zevenbergen, Tenedos, Le'mnos en de stad Yanowa in Perzië, onderdrukte opstanden in Syrië en Egypte, beveiligde de grenzen van het rijk door nieuwe bolwerken, bouwde de nieuwe burchten aan de Dardanellen en verschafte aan de Porte ook aanzien in het buitenland.
2) Achmed K., zoon van den vorige, geb. 1626, overl. 30 Oct. 1676, was aanvankelijk door zijn vader voor oelema (wetgeleerde) bestemd, vervolgens echter tot stadhouder van Erzeroem, daarna van Damascus aangesteld. Een succesvolle onderneming tegen de Drusen bezorgde hem het vertrouwen van den sultan, die hem in de hoofdstad riep, tot kaimakam of plaatsvervanger van zijn vader benoemde en. na diens dood. tot grootvizier; 15 jaren lang bestuurde hij het rijk flink en streng. Hij voerde verschillende oorlogen en verkreeg zelfs na de nederlaag bij St. Gotthardt den gunstigen vrede van Kasvar (1664) en veroverde in Sept. 1669 na een belegering van 29 maanden Kreta en 1672 Kamenez. Hij begunstigde dichters, geschiedschrijvers en rechtsgeleerden en stichtte een openbare bibliotheek; zelfs in het kamp hield hij zich met de wetenschappen bezig. Tijdens een reis overleed hij in het keizerlijk legerkamp nabij Adrianopel.
3) Mustafa K., broeder van den vorige, was 1687 kaimakam toen de revolutie onder Mohammed IV uitbrak, dien hij verhinderd had, zijn broeder, den lateren sultan Soliman III, te vermoorden. Tot dank daarvoor benoemde deze hem in 1689 tot grootvizier. Hij oefende zijn ambt trouw en voorzichtig uit en voerde met succes oorlog in Hongarije. Hij veroverde Belgrado, doch viel in den slag bij Salankemen, 19 Aug. 1691.
4) Amudsjasade Hussein K., neef van K. 1, overl. 22 Sept. 1702, had zich onder zijn oom en diens zonen tot staatsman gevormd, zich als stadhouder van Belgrado en ook in den oorlog onderscheiden en werd 1697 onder Mustafa II tot grootvizier verheven. Zijn eerste daad was het sluiten van den vrede van Karlowitz; zijn politiek was over het algemeen gematigd en vreedzaam. Hij verzachtte het lot der christenen, voerde tal van bouwwerken uit en was een begunstiger van dichters en geleerden.
5) Niuhman K., zoon van K. 3, was eerst stadhouder van Negroponte en werd 15 Juni 1710 door Achmed tot grootvizier benoemd, maar, wijl hij zich tegen een oorlog met Rusland ten gunste van den koning van Zweden .verzette, reeds 17 Aug. d. a. v. als stadhouder naar Negroponte verbannen.
