(graaf) russ. staatsman, geb. te Lissabon 1780, overl. te St. Petersburg 1862, van saksische afkomst, diende eerst in het leger en betrad daarna de diplomatieke loopbaan.
In 1807, toen hij zaakgelastigde te ’s Gravenhage was, deelde hij zijn regeering mede dat Napoléon zich in het geheim wapende en werd toen bij het departement van buitenlandsche zaken geplaatst. In 1813 teekende hij de conventie van Breslau; op het congres te Praag haalde hij Metternich over om deel te nemen, aan de coalitie tegen Napoléon; in 1814 nam hij deel aan het verdrag van Chaumont en na de intrede van de Geallieerden binnen Parijs, ijverde hij voor het herstel der Bourbons en was een der meest gezaghebbende deelnemers aan het Congres van Weenen. In 1816 werd hem het beheer der buitenlandsche zaken toevertrouwd. De verdragen van Adrianopel en Unkiar-Skelessi en het verbreken van de Anglo-Fransche overeenkomst (1840) waren zijn werk, evenals de gewapende hulp aan Oostenrijk verleend tegen de hongaarsehe opstandelingen (1848). De gevolgen v. d. Krim-oorlog wist hij op het congres te Parijs zoo dragelijk voor zijn land te maken, als zij konden zijn. Met Metternich beheerschte hij voor een groot deel de politiek van Europa van de laatste jaren van het eerste keizerrijk tot het midden der 19de eeuw.
