Gepubliceerd op 20-01-2021

Charles de gontaut biron

betekenis & definitie

(hertog van), zoon des vorigen, geb. 1562, trad in dienst bij het korps zijns vaders, werd in 1589 generaal, en behaalde zich door zijn gedrag in de veldslagen van Argues, Jury, Aumale enz., en bij de belegeringen van Parijs en Rouaan, den bijnaam van Fuhnen Galliae (Bliksem Frankrijks). Na den dood zijns vaders werd hij admiraal van Frankrijk, moest echter weldra van dezen post afstand doen, doch werd hiervoor schadeloos gesteld met een half millïoen francs en den maarschalksstaf; niettemin gevoelde hij zich derwijze gekrenkt, dat hij met ’s konings tegenstanders, de graven d’Epernon d’Auvergne begon te heulen.

Hendrik IV zocht hem door eerbewijzen aan zich en zijn zaak te verbinden, gaf hom de leiding van het beleg van Amiens, benoemde hem tot stadhouder van Bourgondië, in 1598 tot hertog en tot pair van Frankrijk, zond hem naar Brussel om er uit de handen van den aartshertog Albrecht van Oostenrijk de bevestiging van het vredesverdrag van Vervins te ontvangen, enz.; dit alles was echter niet in staat hem te bevredigen, en toen Spanje hem voor den afval van Frankrijk uitgestrekte landen aanbood, hem daarbij het uitzicht opende op een huwelijk met een prinses van Oostenrijk of Savoie, betoonde hij zich niet afkeerig hierover in nadere onderhandeling te treden. Wel koesterde de koning van Frankrijk argwaan omtrent B’s gezindheid, doch vertrouwde hem bij het uitbreken van den oorlog met Savoie het opperbevel in Brosse toe; terwijl nu zijn troepen met goed gevolg streden, liet B, zijn vertrouweling, La Fin, met den spaanschen stadhouder, graaf Fuentes, te Milaan een overeenkomst sluiten, waarbij B. zich verbond de fransche zijde te verlaten en in dienst des konings van Spanje over te gaan; hiervoor werd hem de hand der derde dochter van den hertog van Savoie, werd toegezegd; de koning van Spanje zou op deze dochter zijn rechten op Bourgondië overdragen, en zij zou voorts een bruidschat van twee millioen francs en het landschap Franche-Comté mee ten huwelijk brengen. Plotseling veranderde B. echter van voornemen, waardoor het geheele plan in duigen viel; B. beleed zelf zijn handelwijze aan den koning, die hem volkomen vergiffenis schonk, en hem reeds dadelijk weer een belangrijke zending naar koningin Elizabeth van Engeland toevertrouwde. Vervolgens naar Zwitserland gezonden begon hij een nieuwe intrigue, die ditmaal door zijn vroegeren vertrouweling La Fin, uit wrok over B’s houding in de spaansche zaak, in handen des konings van Frankrijk werd gesteld. Hendrik IV ontbood B. bij zich; deze verscheen, hoewel gewaarschuwd, niets kwaads vermoedende te Fontainebleau en werd door den koning zeer vriendelijk ontvangen; toen konings pogingen om aan B., die volkomen onbekend was met het verraad van La Fin, een bekentenis te ontlokken, mislukten, werd hij gevangen genomen, in de Bastillo gevangen gezet, schuldig bevonden aan hoogverraad, ter dood veroordeeld, en 31 Juli 1602 op het Bastilleplein onthoofd.

< >