Gemeente in Utrecht (arrond. Utrecht), aan de Vecht, overigens omgeven door de gemeenten Loenen, Ruwiel, Kockengen, Laag-Nieuwkoop, Maarsen en Breukelen-St.-Pieters, is ruim 1100 bunders groot, meerendeel rivierklei, in het westen echter laagveen; hoofdmiddel van bestaan veeteelt; vele zomerverblijven van gegoede stedelingen; de gem. bevat het dorp Breukelen, de gehuchten Galgerwaard, Kortrijk en de Portengenschebrug, tezamen met 2300 inw.; kiesdistrict Breukelen; person. belasting 7de klasse.
Het dorp Breukelen, aan de Vecht en aan de spoorlijnen Amsterdam—Gouda—Rotterdam en Amsterd.Utrecht, 2 uur gaans over Maarsen van Utrecht, is een aanzienlijke plaats, en heeft een r.kath. en een herv. kerk; in 1488 had dit dorp zwaar te lijden in den oorlog tusschen de Utrechtschen en aartshertog Maximiliaan, evenals in 1672 van de Franschen. Er is een kantongerecht, welks rechtsgebied zich uitstrekt over de gemeenten Abcoude-Baambrugge, Abcoude-Proostdij, Achttienhoven, BreukelenNijenrode, Breukelen-St.-Pieters, Haarzuilens, Kockengen, Laagnieuwkoop, Loenen, Loenersloot, Loosdrecht, Maarsen, Maarseveen, Mijdrecht, Nigtevegt, Ruwiel, Tienhoven, Vinkeveen, Vreeland, Westbroek, Wilnis en Zuilen, die tezamen het kanton Breukelen—Nijenrode, het tweede kant. van het arr Utr., uitmaken.
