1) (engelsche verbastering van den ouden, reeds verbasterden portugeeschen naam Bombaim of Mombaim; bij de Mahratten: Moemba’i, naar de godin Moemba, wier heiligdom tot tegen het midden der 18de eeuw op de esplanade van B. stond: in het indisch thans ook Mamba’i of Bamba’i). Presidentschap van Britsch-Indië, beslaat, na de afscheiding van Sindh in 1888, 181.290 km2., met ruim 15 millioen inw., waaronder 12 millioen hindoes, overigens mohamedanen, dsjain, parsen, en Va millioen ongecultiveerde inboorlingen.
Het presidentschap staat admi nistratief onder een gouverneur, bijgestaan door een raad, onder oppertoezicht des onderkonings van Indië; het is verdeeld in 4 divisies, elk onder een commissaris, nl. de noorder-divisie met 7 districten, de centrale divisie met 7 districten (met inbegrip der stad B.), het eigenlijk B,, en de zuider-divisie met 5 districten. 2) B., hoofdstad van het gelijknamig presidentschap, naast Calcutta de belangrijkste zee- en handelsplaats van Engelsch-Indië, gelegen onder 18055’ N.B. en 72»54’ O.L. van Gr., aan de westkust van Voor-Indië, op het gelijknamig, 18!/2 km. lange eiland, dat door een spoorbrug met het vasteland verbonden is, en met de omgelegen eilandje, als Old Woman's lsland of Kolaba ten zuiden, Karandsja, Elephanta, Hogs-Island ten o. enz., een zeer ruime, volkomen veilige baai vormt. B is de voornaamste oorlogshaven van Engelsch-Indië: sinds het in 1661 door de Portugeezen aan Karel II, als deel der bruidschat van Catharina van Braganza werd afgestaan, heeft het zich krachtig en uitermate snel ontwikkeld. De stad bestaat uit 1) de oude stad, of het Fort, aldus geheeten naar het aldaar in 1769 gebouwde fort George, het zuidelijk deel, en 2) de zwarte stad, BlackTown. De straten zijn zeer nauw, en staan tijdens de periodieke regens gedurig onder water. De stad werd herhaaldelijk, vooral in 1803 en in 1845 door zware branden geteisterd, en is geheel een stad van den nieuweren tijd. Vermelding verdienen onder de bouwwerken van B. de met colonnaden versierde, 60 m. lange, 30 m. breede stadshal, met een uitgebreide bibliotheek en standbeelden van John Malcolm, Forbes, Elphinstone, lord Cornwallis en Dsjamsed-dsjiDsjiddsjibha’i, een rijken Pars, waaraan de stad op allerlei gebied veel te danken heeft; verder de Munt, en de kathedraal St. Thomas (in 1720 gebouwd, in 1855 verbouwd); voorts een aantal paleisachtige woonhuizen van engelsche en inlandsche bezitters; al de genoemde gebouwen liggen aan een met tamarinden beplant plein, Green of ElphinstoneCircle geheeten, met de standbeelden van Wellesley en van Cornwallis. Het paleis van den gouverneur van het presidentschap B. bevindt zich op de steile, Malabar-Point geheeten z.w. kaap van het eiland. B. is zetel der presidentschapsregeering, van liet hooggerechtshof, van de kamer van koophandel en van vele bank-instellingen; de stad heeft een hoogeschool (sinds 1857), een natuurhistorisch museum (het Victoria and Albert Museum), een marine-arsenaal, groote werven en dokken waar de grootste zeeschepen gebouwd kunnen worden, enz. Er is een nederl. consulair ambtenaar gevestigd.
De bevolking der stad bedraagt 822.000 zielen, 65% hindoes, 20% mohamedanen, 30.000 christenen, 18.000 buddhisten, 11.000 europeanen, 1200 eurasiërs, verder arabieren, perzen, chineezen, negers, enz.
