(Eigenlijk bad ; te Constantinopel n.l. werd een bad-inrichting tot strafgevangenis ingericht, waarop bij de italianen de uitdrukking ontstond : naar het bad gaan, in den Zin van: in de gevangenis geraken; volgens anderen bevond de gevangenis voor slaven te Constantinopel zich in de onmiddellijke nabijheid van de bad-inrichting ten dienste van het serail, en zou aan deze omstandigheid het woord zijn figuurlijke beteekenis hebben ontleend.) Strafinrichtingen voor zware misdadigers in Frankrijk, die gedurende de 18e eeuw in de plaats traden der,verouderde galeien ; volgens fransche lezing werden de galeiboeven (forçats) bij het opheffen van het galeienstelsel (1748) geherbergd in zekere lokalen die vroeger als badinrichting hadden dienst gedaan, en waarvan de naam, bagne, ital. bagno, de nieuwe bestemming overleefde. Achtereenvolgens werden bagno ’s geïnstalleerd te Toulon (1748), Brest (1750) en Rochefort (1767); dat te Lorient bleef bestemd voor militairen en zeevolk.
De veroordeelden moesten arbeiden met een ketting, bezwaard met een kogel, aan het been, hetgeen toenmaals peine des fers heette, welke benaming door .het code pénal van 1791 werd behouden, doch bij dat van 1810 werd vervangen door dien van travaux forcés, dwangarbeid. Bij aankqmst in een bagno werd de veroordeelde op den schouder gebrandmerkt, kreeg het uniforme bagno-pak aan, (levenslang veroordeelden een groene, tijdelijke idem een roode muts), de ketting aan het been, en werd aan allerlei zwaar havenwerk gezet (schepen lossen, steenen dragen enz.), steeds omringd door gewapende bewakers (gardes-chiourme) ; nabij elk bagno was ten overvloede een troepenmacht aanwezig. De minste poging tot verzet werd onmiddellijk gestraft met cachot. De bagno’s stonden onder het ministerie van marine en brachten elk jaar een belangrijken post op het budget, terwijl de opbrengst van den door de veroordeelden verrichten arbeid zeer gering was ; bovendien trad de demoraliseerende invloed der bagno’s steeds helderder aan het licht. Om deze en andere redenen gingen in Frankrijk ‘ stemmen op tot afschaffing van het bagnostelsel. Het Juli-gouvernement van 1830 hief het bagno te Lorient op ; de drie andere bagno’s werden in beginsel opgeheven bij decreet van 27 Mrt. 1852 en bij de wet van 1854 ; in de plaats der bagnöstraf trad de deportatie naar de koloniën, Guyana en NieuwCaledonië.
De bagno’s van Rochefort en Brest werden het eerst gesloten ; dat te Toulon bleef tot 1873 een dépôt voor misdadigers die hun deportatie afwachten.
