Gepubliceerd op 19-01-2021

Argenson

betekenis & definitie

(De Voyer d’) Fransch geslacht met het stamgoed Paulmy in Touraine; de voorn, leden dezer familie zijn;

René de Voyer, graaf d’A., diplomaat, geb. 21 Nov. 1596; hij voerde onder Richelieu en Mazarin verscheidene geheime onderhandelingen, en stierf als ambassadeur te Venetië (14 Juli 1651), en werd als zoodanig opgevolgd door zijn zoon, René, geb. te Blois, 1623, overl. 1700:

Mare René de Voyer d’A., geb. 4 Nov. 1652 te Venetië, overl. te Parijs, 8 Mei 1721: hij werd in 1697, luitenant-generaal van politie te Parijs en voerde, naar men veronderstelt, de beruchte lettres de cachet in; in 1718^/jwerd hij president van den raad van financiën en zegelbewaarder en in 1720 minister van Staat; geraakt over de vruchteloosheid van zijn oppositie tegen het stelsel-Law nam hij in laatstgenoemd]aar ontslag en stierf kort daarop ;

René Louis, markies d’A., zoon des vorigen, geb. 18 Oct. 1694, was van 1720 tot 1724 intendant van Henegouwen, later staatsraad, ministerraad bij de portefeuille van buitenland (1744—1747), en wijdde zich daarna aan de letteren, waarvan de vruchten voor het meerendeels eerst na zijn dood het licht zagen; voorn, werken; Considérations sur le gouvernement de la France (1764); Essais ou Loisirs d’un ministre d’Etat (1787); zijn volledige werken bezorgde Rathery in een uitgave in 9 dln., getiteld: Journal et mémoires d’A. (Parijs, 1867); hij stierf 26 Jan. 1757 te Parijs.

Mare Pierre, graaf A., broeder des vorigen, geb. 1696, overl. te Parijs, 1764, was een tijdlang luitenant van politie, vervolgens intendant van Touraine, staatsraad en minister van oorlog 1742—1757); in 1751 richtte hij een école militaire op; in 1757 deed madame de Pompadour hem van zijn goederen verbannen; hij was bevriend met Voltaire; Diderot droeg hem de Encyclopédie op;

Antoine René de Voyer-A., markies de Paulmy, eenige zoon des voorlaatsten, geb. te Valenciennes, 22 Nov. 1722, overl. te Parijs, 13 Aug. 1787; hij was minister van oorlog (1757—1758), ambassadeur in Zwitserland/ in Polen en te Venetië, en wijdde zich later geheel aan de letteren; hij is vooral bekend door het bijeenbrengen der kostbare, 150.000 banden tellende boekerij, die in 1785 aan den graaf van Artois kwam en thans den franschen staat toebehoort en den naam draagt van Bibliothèque de 1’Arsenal. Hij begon de uitgave van een Bibliothèque universelle des romans, waarvan onder zijne leiding 40 nummers (Parijs 1774—78), en daarenboven tot 1805, toen de uitgave gestaakt werd, nog 80 nummers het licht zagen; deze serie bevat ook A’s eigen novellen, die later afzonderlijk verschenen onder den titel: Choix de petits romans de differens genres (2 dln., Parijs, 1782);

Mare René de Voyer, markies d’A. geb. te Parijs, 10 Sept. 1771. overl. 2 Aug. 1842; hij nam deel aan de groote revolutie, werd aide-de-camp van La Fayette, doch weigerde dezen generaal te vergezellen op zijn vlucht over de grenzen; in 1809 geroepen tot het prefectuurschap over het departement der Deux-Nèthes (Antwerpen), nam hij in 1813 ontslag; het dept. van den Boven-Rijn vaardigde hem in 1815 af naar de Chambre des Représentants; hij behoorde tot de kleine minderheid die protest aanteekende tegen het opheffen van dit lichaam door de geallieerden; in hetzelfde jaar was hij lid van de befaamde Chambre introuvable en had tot zijn dood zitting in allerlei staatslichamen, steeds de zijde der republikeinsche partij houdende; dikwijls betaalde hij de boete waartoe de bladen der oppositie veroordeeld werden; hij ontving den ouden Buonarotti, een der deelnemers aan de samenzwering-Babeuf, in zijn woning; hij was gehuwd met de weduwe van prins Victor de Broglie, wiens kinderen hij opvoedde; de laatste jaren van zijn leven hield hij zich vooral bezig met landbouw-vraagstukken en philanthropische werken:

Charles Mare René de Voyer, markies d’A., zoon des vorigen, gel). 20 April 1790, te Boulogne, overl. 31 Juli 1802; behalve memoden, verscheen van zijn hand: Des nationalite's enropéennes (Parijs, 1859); men dankt hem eok de uitgave van Mémoires du marquis (VArgenson (1825) en Discours et Opinions de mon père (lr?45).

< >