nederlandsch letterkundige, geb. 14 Nov. 1833 te Haarlem, werd predikant te Amsterdam, wijdde zich weldra geheel aan de studie betreffende de geschiedenis van het schaakspel en van de uitvinding der boekdrukkunst, had langen tijd zijn woonplaats te Berlijn, werd in 1876 bibliothecaris der koninklijke bibliotheek te Wiesbaden, en ontving hier op het verschijnen van zijn groot werk: Erfindung der Buchdrückerkunst (3 dln., 1886—87) den titel van professor. Onder zijn overige werken moeten vermeld: De Haarlemsche Costerlegende, wetenschappelijk onderzocht (2de dr. 1870), Geschichte und Litteratur des Schachspiels (2 dln. 1874), Leerboek van het schaakspel (1876), Kaspar Hauser, eine neugeschichtliche Legende (2 dln., Wiesbaden 1887), Michael Servet, een brandoffer der gereformeerde inquisitie (1890); verder heeft men van hem historische studiën, biographieën, verhandelingen en opstellen in tijdschriften, enz.
L., in 1887 tot professor benoemd, overl. 13 Aug. 1897 te Wiesbaden. ^ ^
