Alexandre dumas

betekenis & definitie

de jongere (Dumas fils). Fransch romancier, tooneelschrij ver, natuurlijke zoon van den vorige, geb. 28 Juli 1824 te Parijs, begon op 17-jarigen leeftijd zijn literarische loopbaan met een bundel gedichten: Les péchés de jeimesse, vergezelde daarop zijn vader naar Spanje en NoordAfrika, en gaf, teruggekeerd, een in diens trant geschreven roman in het licht: Aventures de quatre femmes et d’un perroquet (6 dln., Parijs 1846—47), die weinig bijval vond. Hij legde zich nu toe op het weergeven der typen en zeden van het parijsche genotleven; in een aantal werken schilderde hij deze wereld op eene van scherp waarnemingsvermogen getuigende wijze, en in een lichten, aantrekkelijken stijl, tegelijk met behendige dialectiek de ware moraal tegen de grootsteedsche verdorvenheid en haar twijfelachtigen zeden codex in bescherming nemende. Yan zijn romans in dezen geest had vooral La dame aax camélias (1848) succes; hij behandelt in dit werk in de weinig geïdealiseerde geschiedenis van een aan de tering gestorven courtisane met roerend effect het probleem der redding eener gevallene door de macht eener zuivere liefde. Hij bearbeidde deze -stof ook tot een drama, dat na herhaalde interdictie eerst in 1852 mocht worden opgevoerd. Hiermede was zijn roem gevestigd, zijn richting voorloopig bepaald. In de succesvoile drama’s Diane de Lys (1853) en Le Demi-monde (1855) zijn evenzoo gevallen vrouwen de heldinnen; ook de eerstvolgende stukken : La question d'argent (1857), Le fils naturel (1858), Un père prodigue (1859), werden met grooten bijval ontvangen; het eenige van zijn stukken dat als tooneelwerk volkomen mislukte, was l’Ami des femmes (1864) ; alsnu volgde : Le supplice d’une femme (1865, met E. de Girardin), Les idées de madame Aubray (1867), Le filleul de Pompignac (1869, onder den schuilnaam Gustave de Jalin), Une visite de noces (1871), La Princesse Georges (1872), La femme de Claude (1873), Monsieur Alphonse (1874), L'étrangère (1876), Les Damcheff (1876, met den rus Corvin en onder den schuilnaam Pierre Newski), La comtesse Romani (1876, met G. Fould en weer onder den schuilnaam Gustave de Jalin), La Princesse de Bagdad (1881). Van zijn laatste stukken werd Denise (1885) koel, Frandllon (1887) echter, trots zijn vele paradoxen, met enthousiasme ontvangen. D. stierf 27 Nov. 1895 te Marly bij Parijs. D. heeft als dramatist een eigenaardigen ontwikkelingsgang doorgemaakt en werken van zeer verschillende geaardheid geleverd. Door de stukken uit zijn eerste periode, 1852—59, werd het fransche tooneel snel en volkomen gerevolutioneerd; Dumas fils kweekte het sinds in Frankrijk heerschend realisme, dat zijn stof aan het heden ontleent. Le Demi-monde, met groote opmerkingsgave het werkelijke leven afgekeken, geldt als zijn beste blijspel. In zijn latere werken komt het tendenzieuse allengs scherper uit ; La visite de noces en La Princesse Georges vertoonen nog iets van de nauwlettende studie der werkelijkheid en de eigenaardige scherpte van waarneming welke de stukken van zijn eerste periode kenmerken; hoewel hierin ook reeds het recht van gevallen vrouwen op achting en sympathie van de zijde der mannen, de wenschelijkheid van echtscheiding in vele gevallen, en andere lieyelingsideeën van den schrijver ter sprake worden gebracht, geschiedt dit op een natuurlijke, niethinderlijk-gewilde wijze. Aan de tendenzstukken van zijn derde periode daarentegen ontbreekt alle werkelijk leven; alles, situaties, karakters, taal, hartstochtleven, is daarin scheef en valsch voorgesteld ten behoeve van de door den schrijver gewilde uitkomsten; D waant zich geroepen de samenleving te verbeteren, te verheffen, en zijn werken zijn zooveel als kennisgevingen van zijn reform-ideeën en maatschappelijke hypothesen. Deze neiging om zijn kunst een sociale missie te geven, komt ook uit in zijn roman L’affaire Clemenceau (1866, tot drama verwerkt 1890). Overigens zette hij zijn ideeën nader uiteen in een reeks brochures, als Une lettre, Nouvelles lettres sur les choses du jour, L’hommefemme, Tue-la! Les femmes qui tuent et les femmes qui votent (verschenen tusschen 1871— 80), en in het strijdschrift La (question du divorce (1880). In de uitgave van zijn Théâtre complet (1868—98) wordt elk zijner stukken met een voorrede ingeleid. In 1874 werd hij lid der Académie française. Hij liet bij zijn dood twee onvoltooide dramatische werken na: la Troublante, waarin geloof en wetenschap hun strijd voeren, en la Route de Thèbes. Crouzet zegt vaii D. : „Dumas fils hérita de ses ancêtres une nature puissante et bonne. Amoureux de l’ordre et de l’élégance, célèbre comme causeur et conteur, fin amateur d’art, il était assez sensible pour souffrir des vices humains, assez énergique pour les combattre, assez spirituel pour les ridiculiser. Il donne à son art une mission sociale et est avant tout moraliste. Son but est de reconstituer la société par la réforme de la famille, qu’il faut fonder sur l’amour et non sur l’argent. En attaquant des préjugés répandus, il engage une lutte avec le public; mais, à force d’habileté et d’audace, de logique, d’esprit et d’art des préparations, il est sûr de le vaincre. Ainsi réussit-il à conduire à la moralité de la conclusion par l’apparente immoralité du spectacle, et à rendre vivant le développement d’une thèse abstraite. Sans doute, il se met souvent en scène, ou dépasse la mesure; mais il a une telle science du théâtre qu’il laisse rarement oublier le drame à travers la théorie. Ce mélange de profondeur dans le fond et de savoir-faire dans la forme en fait un des auteurs dramatiques les plus puissants du xixe siècle.’’ In den grond is Dumas overal in zijn werken fantastisch, mystiek, heftig, een hartstochtelijk beminnaar van abnormale problemen en wanhopige conclusies; niet minder echter franschman dan afrikaander, is zijn methode steeds logisch, hij bouwt op als voor alle tijden, en ontwikkelt zijn par .doxen als met wetenschappelijke exactheid en nauwkeurigheid.