Groot woordenboek der Nederlandse taal

Van Dale Uitgevers (1950)

Gepubliceerd op 01-01-2021

Afsterven

betekenis & definitie

(stierf af, is afgestorven),

1. met datief (vero.) iemand afsterven, door de dood voor hem verloren gaan;
2. sterven, overlijden (met de bijgedachte van het gemis dat de achtergebleven betrekkingen en vrienden door dit verlies ondervinden: bijna alleen gebruikelijk in de onbepaalde wijs, als zn. genomen en in het verl. deelw. als bn. gebezigd): gij hebt uw afgestorven ouders nooit gekend; wie heel jong is afgestorven, heeft voor arbeid rust verworven; afgestorven zielen, afgestorven geest; als zn.: de ziekte en het af sterven van zijn enig kind;
3. (van betrekkingen tussen twee of meer personen, inz. van zwagerschap) ophouden te bestaan door de dood van de man of de vrouw die de band tussen de personen uitmaakte : die familietak is geheel afgestorven; een neef van wijlen mijn vrouw ....; ja ’t spijt mij voor jou, maar de betrekking is afgestorven, heeft opgehouden door de dood mijner vrouw; — (dicht.) (van aandoeningen, gewaarwordingen, hartstochten, betrekkingen enz.) ophouden te bestaan, te niet gaan, uitslijten ; de vriendschap sterft af, slijt uit, wordt niet langer onderhouden;
4. (fig., met datief) der wereld af sterven, het wereldse leven laten varen om zich aan een geestelijk leven te wijden; — der zonde af sterven, ophouden in zonde te leven; — iets af sterven, er geheel vreemd aan worden, er geheel van afraken : hij is de academie (het leven aan de academie) afgestorven; — (dicht.) zich zelf af sterven, alle gedachten aan zich zelf laten varen, zodat men zich geheel aan het goddelijke wijdt;
5. (van takken, twijgen, bladeren enz.) verdorren en sterven en daardoor van de boom of de plant afvallen; (ook van bomen en planten) sterven, doodgaan ;
6. (scheik.) (van suiker) uit de toestand van een dichte massa in een gekristalliseerde en meestal vezelachtige toestand overgaan: suikergoed begint aan de oppervlakte af te sterven en dit breidt zich steeds meer naar het midden uit.

< >