Men leest tegenwoordig wel in politieke beschouwingen zinnen als: de regering is er in geslaagd de oppositie monddood te maken, dus: te beletten zich te uiten, het zwijgen op te leggen. Het woord lijkt doorzichtig, maar is het niet.
Men denkt al gauw dat het wil uitdrukken dat iemand wat betreft zijn mond dood is,dat hij dus niet spreken kan of mag. De zaak zit echter heel anders in elkaar. Monddood is overgenomen uit het Duitse mundtod dat betekent: onmondig, incompetent. Het Duitse Vormund betekent: voogd en in onze woorden mondig en onmondig schuilt datzelfde woord mund, dat eigenlijk: macht, bescherming betekent. Wie mondig is, is volwassen en heeft geen Vormund (voogd) meer nodig. De betekenisovergang tot: het zwijgen gebracht, is in ’t Duits begonnen en in het Nederlands overgenomen.
