boernoes

betekenis & definitie

boernoes [mantel]. Boernoe of boernoes is volgens Van Dale: ‘een Arabische mantel van witte wollen stof met een kap, zoals de Mooren in Noord-Afrika dien dragen,’ en voorts ook: ‘een soort van nieuwerwetschen vrouwenmantel van soortgelijke snede.’ Hierbij verdient alleen te worden opgemerkt, dat de boernoes noch uitsluitend wit, noch uitsluitend van wol is, noch uitsluitend door de Moren gedragen wordt. Boernoes is het Arabische bornos of boernoes, waarover wij een uitmuntend artikel vinden in Dozy’s Dictionnaire détaillé des noms des vêtements, p. 73, waaruit blijkt dat ook zwarte, blauwe en groene mantels van deze soort voorkomen en dat ze ook wel van katoen en zijde worden geweven. Maar die van witte wol zijn ongetwijfeld de meest gebruikelijke. De boernoes werd ook gedragen door de Moren in Spanje, door de ridders van Malta en door de Mamelukken in Egypte; maar prof. Dozy maakt uit het stilzwijgen van de schrijvers over het hedendaagse Egypte op dat hij daar niet meer in gebruik is. Hiertegen pleit echter 1. dat volgens Lane’s Modern Egyptians, p. 311, burnooses or white woollen cloaks behoren tot de artikelen die uit het Westen van Afrika in Egypte worden ingevoerd, en 2. dat de boernoes voor enige jaren, in Nederland althans, vooral bekend geworden is door degenen die dit kledingstuk, op de overlandreis uit Indië naar het moederland, uit Egypte meebrachten. Dat evenwel boernoes een modenaam ook voor een nieuwerwetse vrouwenmantel met kap is geworden, zal wel aan de Fransen zijn toe te schrijven, die dit kledingstuk in Algerije leerden kennen. En vandaar dan ook dat men somtijds, naar Franse schrijfwijze, bournous leest, bijvoorbeeld bij Cremer, Anna Rooze, II, p. 219: ‘een juffrouw met donkere, blinkende oogen en een rooden bournous.’

Dit woord, dat bij ons door de wisselingen van de mode weer in onbruik begint te raken, is oud in de talen van zuidelijk Europa, want het komt in de met het Arabisch lidwoord vermeerderde vorm voor in het Spaanse albornoz en het Portugese albernoz of albenoz. Zie Dozy en Engelmann, p. 73.