(Fr.: lunette astronomique; Du.: astronomisches Fernrohr; Eng., astronomic telescope), strikt genomen, de naam van een instrument dat, op de hemel gericht, de waarnemer in staat stelt om, door dit instrument kijkend, de hemelverschijnselen beter op te merken dan met het blote oog mogelijk is. In de Nederlandse taal is deze naam gebleven, ook wanneer de uitvoering thans zodanig is dat men helemaal niet door het instrument kan kijken, men spreekt dan van een fotografische kijker, hoewel dit een instrument is waarmee wordt gefotografeerd en niet gekeken. In het algemeen dient de kijker voor het verrichten van waarnemingen aan de hemel, waarbij tal van verschillende ontvangers buiten het oog om kunnen zijn ingeschakeld.
De sterrekijkers op de sterrenkundige observatoria zijn in twee principieel verschillende groepen in te delen, nl. refractoren, d.w.z. kijkers met lenzen waarin het licht gebroken wordt (dioptische kijker), en reflectoren (voorts zie Telescoop).
In de geodesie zijn de kijkers van waterpasinstrumenten en theodolieten hoofdzakelijk ingericht volgens de zgn. astronomische kijker van Johann Kepler. Deze kijker is zo geconstrueerd dat de assen van objectiefbuis, diafragmabuis en oogbuis of oculair samenvallen, terwijl de optische middelpunten van iedere lens op de gemeenschappelijke kijkeras liggen. De oogbuis is met de hand verschuifbaar in de diafragmabuis, de laatste met rondsel en heugelstang in de objectiefbuis. Kruisdraden en tachymeterdraden zijn op het diafragma aangebracht of als strepen op een glazen plaatje geëtst. Het kruispunt der draden moet op de kijkeras liggen, en vormt met het optisch middelpunt van de objectieflens de zgn. vizierlijn. In de afbeelding is duidelijk aangegeven dat het voorwerp door de objectieflens in een reëel verkleind beeld in de kijker verschijnt, waar het moet samenvallen met de kruisdraden van het diafragma, terwijl door de oculairlens reëel beeld en kruisdraden omgezet worden in het virtuele vergrote (ook omgekeerde) beeld. De vergroting is V = ƒ/ƒ1 , indien ƒ en ƒ1 resp. de brandpuntsafstanden zijn van objectiefen oculairlenzen.
In de landmeetkunde zijn meer gecompliceerde oculairen in gebruik, zoals het oculair van Ramsden (beeld en kruisdraden, vanaf de waarnemer gezien, achter de twee lenzen van het oculair), en het oculair van Huygens (kruisdraden tussen de twee oculairlenzen). Voorts zijn nog diverse andere oculairinrichtingen in gebruik.