Spreekwoorden en gezegden

F. Stoett (1977)

Gepubliceerd op 14-10-2020

Het is een wassen neus

betekenis & definitie

dat wil zeggen: het is iets dat men kan vervormen, waarvan men kan maken wat men wil; vooral gezegd van bepalingen, verordeningen die men kan uitleggen zoals men wil; vandaar verstaat men onder een wassen neus ook iets dat een blote formaliteit blijft of alleen voor de vorm wordt gedaan, iets zonder betekenis. De oorspronkelijke betekenis is derhalve geweest: een valse neus, die men kan vervormen zoals men wil, waaraan men elke willekeurige vorm kan geven, zoals een toneelspeler dat vroeger deed.

De Russen zeggen met een gelijksoortig beeld: de wet is een dissel, die men kan draaien waarheen men wil. De uitdr. komt reeds bij Marnix voor. Vgl. ook het Eng. a nose of wax, voor iemand die men kan draaien zoals men wil, een ledepop. — Verouderd is de spreekwijze iemand een neus aandraaien of iemand een wassen neus maken, hem iets wijsmaken, hem bedriegen (Hd. einem eine (wächserne) Nase andrehen), die te vergelijken is met het vroegere iemand oren aannaaien, dat in dezelfde zin gebruikt werd, en het Zuidndl. onze Heer een vlassen baard aandoen. Fr. faire la queue à quelqu’un, iemand bedriegen.

< >