strijk en zet
dat gebeurt strijken zet: dat gebeurt heel vaakStrijk en zet
Voor deze uitdrukking zijn ook al weer verschillende verklaringen. Sommigen willen verband leggen met het dobbelspel: strijk de ingezette som op en zet opnieuw weer in. Anderen leggen verband met het ...Lees meer
Een handige zet
Soms gemeend, soms ironisch, in het laatste geval wanneer men juist onhandig is geweest. Ook hier houdt de ‘zet’ verband met het dam- of schaakspel, doch wordt overdrachtelijk bedoeld voor: handelingEen meesterlijke zet
Ongeveer hetzelfde als de beide voorgaandeEen politieke zet
Ongeveer hetzelfde als de drie voorgaande, doch dan met een verdacht tintje, omdat de politiek nu eenmaal niet in een te beste reuk staatIemand een zet geven
Iemand in bedekte termen iets zeggen wat hij niet prettig vindtDie zet is jou
Hetzelfde als: die slag is jou. Ontleend aan het dam- of schaakspel. Gezegd wanneer er een snedige opmerking is gemaakt, een opmerking ad remZet de deuren open
Dat is een leugenHelp u zelven, zo helpt u God
Roep Gods hulp in, maar ga zelf niet bij de pakken neerzitten; steek zelf ook de handen uit de mouwenSesam, open u!
Toverspreuk uit het Arab. sprookje van Alibaba en de veertig rovers. Bij het uitspreken van deze zin openden zich de deuren van de schatkamer. Vandaar ook wel in overdrachtelijke zin gebezigd wanneer ...Lees meer
Wees u zelve
Blijf altijd aan je zelf getrouw, wees een persoonlijkheid. Vgl. het bekende puntdicht van De GenestetHaast u langzaam
Ironisch voor: maak vooral niet te vlug voort. Vgl. Suetonius, Vita Augusti (25): ‘Festina lente! Recte, sed festinal’, d.i.: Haast u langzaam! Goed, maar haast u (in elk geval). De Gr. tekst voor dez...Lees meer
Ken u zelven
Vertaling van Lat.: ‘Nosce te ipsum’, Gr.: ‘Gnothi se auton’, welk woord aan verscheidene Gr. wijsgeren wordt toegeschreven, als: Thales, Chilon e.a. Het was het opschrift boven de tempel te Delphi, d...Lees meer
