• Home
  • Inloggen
  • Onderwijs
  • Over
  • Geschiedenis
  • Kiosk
  • Contact
  • Manifest

ENCYCLOPEDIE SINDS 1946

 

Spreekwoorden zoeken

Hij staat met de rug tegen de muur

Hij kan geen enkele kant meer op

De wereld staat (of: draait) tegen zijn dank

(Z. N.) Niets is naar zijn zin; hij heeft erg het land

Een staat in de staat

Dit kan een vertaling zijn van Lat.: ‘Imperium in imperio’, volgens Larousse. De Kerk was gedurende lange tijd een staat in de staat, zegt deze encyclopedie ervan. Het kan ook een vertaling zijn van F...
Lees meer

Hij staat waar de bezem staat

Hij wordt niet geteld, hij heeft niets te zeggen

hard tegen hard

in deze wedstrijd ging het hard tegen hard: beide partijen vochten geweldig, geen enkele partij wilde toegeven.

tegen windmolens vechten

hij vecht tegen windmolens: hij vecht niet tegen werkelijke gevaren, hij vecht tegen iets dat in feite niet bestaat.

Tegen windmolens vechten

a Een denkbeeldig gevaar bestrijden;

Tegen windmolens vechten

b zijn krachten verspillen. Men hoort van ver dat de winter koud is Het minste gevaar is al gauw bekend bij veel mensen, met waarschuwingen is men altijd gul

Tegen iemand opzien

Hem hoog boven zich achten

Tegen iemand opzien

Veel respect voor hem hebben, hetzij om zijn geleerdheid, hetzij om zijn zedelijk gedrag. De bedoeling is dus dat iemand zó hoog staat, dat men tegen hem opziet

Tegen iemand oppijpen

‘Pijpen’ is hier: blazen op de pijp, een soort fluit. Vgl.: het tamboers- en pijperskorps bij de marine. De bedoeling is: tegen hem uitvaren, tekeergaan, hem eens flink de waarheid zeggen. Het verband...
Lees meer

Ergens tegen optornen

Dit is een scheepsterm voor: door het anker in de vaart gestuit worden en daarna stil komen te liggen. Overdrachtelijk voor: met moeite ergens tegenin gaan (zowel letterlijk, nl. tegen de wind, als fi...
Lees meer

Tien tegen één

Gewoonlijk: wedden, tien tegen één. Men durft een kans wagen met een tienvoudige inzet, zo zeker is men van zijn zaak

Tegen iemand uitpakken

Letterlijk: tonen wat men bij zich heeft. Overdrachtelijk voor: tonen wat men aan scheldwoorden en krachttermen bezit, tegen iemand tekeergaan, hem uitschelden

Tegen elkaar uitspelen

Van twee tegenstrijdige dingen gebruik maken om een persoonlijk voordeel te bereiken

Tegen iemand uitvaren

‘Uitvaren', eigenlijk: het uitvaren van de vloot om vijandelijke zeestrijdkrachten te bevechten. Overdrachtelijk voor: iemand scherpe bewoordingen toevoegen, hem eens flink onderhanden nemen, hem eens...
Lees meer

Vechten tegen windmolens

Dit is de vertaling van Sp.: ‘Molinos de viento acometer' en vinden we in Cervantes' Don Quichot (1,8). Dit boek is een satire op het toenmalige Sp. ridderwezen en de Sp. ridderromans. Zoals bekend, z...
Lees meer

Opgeruimd staat netjes

Ironisch, in toepassing op het vertrekken van lastig gezelschap

Opgeruimd staat netjes

Men is blij, dat iemand die niet tot het gezelschap behoort, weer is weggegaan

Opgeruimd staat netjes

Wordt gezegd wanneer de zaak opgeborgen is

staat maken op

op hem kun je staat maken : je kunt op hem vertrouwen, je kunt op hem rekenen.

Hij staat sterk

Hij bevindt zich in een vrijwel onaantastbare positie

Hij staat verschut

Hij staat voor gek

Vragen staat vrij

Men kan altijd een vraag stellen, maar het is niet zeker dat er ook een antwoord op gegeven wordt

Vragen staat vrij

Veelal met de toevoeging : en weigeren daarbij. Het eerste gedeelte vinden we reeds in de 16de eeuw bij Gruterus (I, 121); de complete uitdrukking bij Vondel in Adonias (413)
toon meer resultaten

ENCYCLOPEDIE SINDS 1946

  • Home
  • Inloggen
  • Onderwijs
  • Over
  • Geschiedenis
  • Kiosk
  • Contact
  • Manifest
  • Word vriend
  • Woorden beginnend met
  • Synoniemen
  • Spreekwoorden
  • De of Het
  • Schrijvers
  • Afkorting
  • Vervoegen
© 2025 Ensie | Hosted by Rootnet

Inloggen

Log hier in om direct te kunnen beginnen met schrijven.

Toevoegen aan favorieten?

Favorieten

Wil je dit begrip toevoegen aan je favorieten? Word dan snel vriend van Ensie en geniet van alle voordelen:

  • Je eigen Ensie account
  • Direct toegang tot alle zoekresultaten
  • Volledige advertentievrije website
  • Gratis boek cadeau als welkomstgeschenk

Klik hier om vriend te worden